Door omstandigheden ben ik betrokken geraakt van de aankoop van land hier aan de kust.
De vuilste handel waar ik ooit van heb gehoord hier in Kenia speelt zich af in het onroerend goed.
In 1969 heeft de overheid besloten om land voor de families van de voornamelijk Giriama (lokale stam) die zich her en der gevestigd hadden, in te delen en hun eigendomsbewijzen, zogenaamde title deeds, te verstrekken.
Dit deed de overheid om deze arme mensen een thuis garandeerderen en controle te houden op de inrichting van wegen, electriciteit en dergelijke.
De meeste ouderlingen die destijds zo’n title deed hebben ontvangen van de overheid zijn inmiddels oveleden en veel Giriamas weten de waarde van hun land simpelweg niet.
In 1 geval kwamen we 5 broers tegen die een title deed op naam van hun overleden vader hebben.
Samen hebben ze zo’n 3.3 hectare.
1 van de broers wil alleen een deel van zijn portie verkopen, 1 acre, hij zit met geldproblemen. Aleen, het land staat nog op naam van de overleden vader en het lokale ministerie van land heeft de grond van de broers nog niet erkent en verdeeld met ieder hun eigen title deeds.
Ze hebben daarvoor toestemming nodig van de High Court, een kostbare procedure waarvan de meesten niet weten.
Een koper toondeinteresse, er wordt een overeenkomst gesloten bij de advocaat en de koper doet een aanbetaling van 120 K, ongeveer 1000 euro. De gezamelijke title deed blijft achter als onderpand bij de advocaat totdat binnen de wettelijke 90 dagen het volledig afgesproken bedrag is betaald.
De koper kan niet binnen die 90 dagen zijn bedrag voldoen, dus hoort hij zijn onderpand, 120 K, terug te krijgen, geld wat allang op is.
De advocaat lacht zich rot, de title deed is nu vast onder zijn hand.
Er komt een 2e koper … maar zonder title deed te zien en te controleren op echtheid bij het ministerie van land heeft de 2e koper geen enkele garantie dat deze broers gezamelijk inderdaad 3.3 hectare bezitten. De advocaat weigert natuurlijk medewerking. Kortom, het land kan niet verkocht worden.
De advocaat kan of wil de title deed niet afgeven zonder dat de 5 broers hun inleg van 120 K terug hebben betaald aan de 1e koper … sterker nog, als de 2e koper komt, vraagt de advocaat hun identeit te bewijzen, de dood van hun vader en bewijs dat zij samen inderdaad de enige erfgenamen zijn. Dat geld alleen al hebben de broers niet, de andere documenten verkrijgen is bijna onmogelijk want de advocaat kent de ambtenaren van het ministerie van land persoonlijk.
De verkopende broer heeft opnieuw geldproblemen, hij verwachtte immers dat ondertussen het afgesproken bedrag voor aankoop al lang voldaan zou zijn … hij gaat naar de advocaat om hulp.
Resultaat is dat de advocaat hem best wil helpen, maar alleen als alle broers de helft van al hun land af staan aan hem, voor een schijnbedrag van 10% van de waarde.
De broers hebben geen keus en moeten om de title deed terug in handen te krijgen, de helft van hun land verkopen aan de corrupte advocaat.
Zonder title deed kunnen ze alle 5 geen land verkopen.
Een 2e geval.
Een familie bezit bijna 5 hectare land die ze met spoed willen verkopen.
De orginele title deed ligt bij een bank omdat er eerder een lening mee af is gesloten, niet zo’n groot probleem voor de koper want een bank wil alleen geld terug zien … zou je denken.
Ook deze koper kan niet het volledig afgesproken bedrag op tijd betalen, de title deed ligt bij de bank die nu echt geld wil zien en een gedwongen verkoop dreigt.
Net op tijd komt er een 2e koper die de situatie begrijpt en toch besluit om te kopen.
In alle haast proberen de bankmanagers samen de lening van de koper aan de bank bijeen te krijgen.
Doel is om zelf voor een spotprijs de grond te kopen en zo de 2e koper voor te zijn.
Het bedrag bij gedwongen verkoop is veel lager dan bij normale verkoop.
De bankmanagers slagen niet met hun actie … door samenwerking van de advocaat van de 2e verkoper en de broker worden de hogere bankmanager in Nairobi ingeschakeld om gedwongen verkoop en aankoop van de bankmanagers in Mombasa tegen te gaan.
Door de hogere bankmanagers in Nairobi in te schakelen nemen ze het risico dat zij veel sneller het geld bij elkaar krijgen dan de managers in Mombasa … gelukkig gebeurt dat niet in dit geval!
Het probleem van de Giriama is dat ze gevoelig zijn voor snel geld en heel goed van vertrouwen … bovendien, hun opleidingsnivo is gemiddeld laag.
Ze zijn gewend aan de oude tradities van ouderlingen die samen overleggen en overeenkomsten die met pen en papier voor de hut getekend worden.
Rijke handelaren maken ongeloofelijk misbruik van deze eenvoudige stam, waardoor zij voor een schijntje hun dure land kunnen kopen.