(origineel bericht op be-more.nl)
Stel je voor…
Dat je op dinsdagochtend na slechts vier uur te hebben geslapen op weg
bent van de drukke, stoffige Ethiopische stad Addis Ababa naar Awassa.
Met een slaperig hoofd kijk je uit het raam van de auto en zie je het
landschap veranderen van een drukke Afrikaanse metropool met veel verkeer en bedrijvigheid op straat in een groene heuvelachtige oase die rust en sereniteit uitstraalt. Het prachtige landschap krijgt een extra dimensie door de lokale bevolking die zich lopend of met het rurale openbaar vervoer (ezel + wagen) voort beweegt. Ook maakt het overstekend wild aan vee - ezels, koeien en geiten - en onze eerste kennismaking met het lokale eten - injera - maakten de trip naar de thuisstad Awassa een avontuurlijk beleving.
Dat je eerste dag op het project in Yirgalem begint met een ontmoeting
in het café, waar ik werd getrakteerd op mijn allereerste kopje
Ethiopische koffie waar de echte koffie connoisseurs van gaan watertanden. Onder het genot van een heerlijk kopje ‘buna’ maakte wij kennis met onze vertaler Mirteyesus en de geiten die maar huppelend door het café naar buiten liepen. De dosis cafeïne van het kleine maar stevige kopje koffie was precies wat ik nodig had om de presentatie de presentatie van Tenesa aandachtig te volgen. Tenesa is opgericht door mensen die HIV besmet die proberen via hun organisatie lotgenoten in Yirgalem waar mogelijk te steunen en bewustzijn te creëren voor (de gevolgen van) HIV. Om een beter beeld te krijgen van wat de organisatie concreet doet in Yirgalem, hebben Maria en ik twee dagen meegelopen met de lokale vrijwilligers van Tenesa.
Dat je op huisbezoek gaat bij een alleenstaande moeder die HIV heeft. Als gevolg van zware discriminatie en stigmatisering van HIV besmette personen heeft zij haar baan als kokin bij een restaurant verloren en wilt niemand haar meer aannemen. Haar man is tien jaar geleden overleden en zij verzorgt haar vier kinderen met het weinige dat ze tot haar beschikking. Hoewel haar oudste zoon werkt en zij houtskool verkoopt, heeft zij te weinig geld om haar gezin eten te geven. Tel daarbij op dat zij zwaar verwond is aan haar been door een ongeluk op het werk, ze met haar gezin leeft in een lemen hut van 18 m2, uitsluitend toegang hebben tot onhygiënische publieke sanitaire voorzieningen, en een jongen van vijf jaar oud heeft dat ziek is maar geen geld heeft om hem naar de dokter te brengen, omdat de gehele behandeling inclusief medicijnen omgerekend 4 euro is. Doordat de vrouw ook geen emotionele steun krijgt van familie, is elke dag voor haar een overlevingsstrijd. En dat is aan haar te zien: zij straalt verdriet, wanhoop en verslagenheid uit. Haar jongste kind voelt dat en straalt ook verdriet uit. Een lach doet de jongen echter opleven en geeft mij hoop dat met de hulp van Tenesa dit gezin betere tijden tegemoet zal gaan.
Dat je op bezoek gaat bij een 12 jaar oud meisje bent dat niet alleen
lichamelijk gehandicapt is aan linker arm en been maar ook nog eens HIV besmet is. Ondanks haar jonge leeftijd wordt zij zwaar gediscrimineerd door leeftijdsgenoten en anderen omdat ze HIV besmet bent. Ook buitenspelen is niet mogelijk vanwege haar lichamelijke beperkingen. Beide ouders zijn overleden en het enige familielid dat zij heeft en voor haar zorgt oma, die ook HIV besmet is. Ook voor dit gezin is het een nijpende situatie. Oma en kleindochter zijn allebei aan de ART - antiretrovirale therapie, waarbij ze iedere dag op een vast tijdstip zware medicijnen tegen het virus moeten slikken. Het meisje kan er niets aan doen dat zij het HIV virus van haar moeder heeft gekregen. Wel kunnen andere (toekomstige) moeders voorkomen dat hun kinderen HIV besmet raken door medicijnen tijdens de zwangerschap te slikken en hun kinderen geen borstvoeding te geven, als zij zich daar bewust van zijn. Jammer genoeg komt de kennis over HIV preventie bij (prenatale) kinderen voor het levenslustige meisje dat ik heb ontmoet te laat.
Dat je na twee dagen te hebben meegelopen met Tenesa en vijf gezinnen hebt bezocht die getroffen zijn door HIV, nog geen beter beeld hebt van wat Tenesa concreet doet voor HIV besmette mensen en het creëren van bewustzijn. Hoewel de lokale vrijwilligers van Tenesa claimen dat via verschillende activiteiten te doen, is het ons onduidelijk of deze activiteiten worden uitgevoerd en hoe vrijwilligers daaraan kunnen bijdragen. Bovendien ontbreekt er een charismatisch en visionair leider die niet alleen een doel voor ogen heeft maar ook welwillend is tegenover een partnership. Marije, Maria en ik stonden voor een moeilijk besluit, maar hebben toch na goed overleg de knoop doorgehakt en besloten de pilot met Tenesa voorlopig te beëindigen. Marije, regiocoördinator voor Ethiopie, heeft ze de tijd gegeven om een plan te maken. Volgende week hebben we weer een gesprek met Mirteyesus en de general manager om het plan te bespreken. Ik zie eerlijk gezegd potentie, maar een stevige basis voor een (duurzame) samenwerking met Be More ontbreekt tot dusver, en dat laatste is doorslaggevend. In de tussentijd zullen Maria en ik andere projecten bezoeken in Awassa die op de shortlist staan. Deze projecten richten zich net als Tenesa op slachtoffers van HIV, bewustwording van de gevolgen van HIV en vermindering van discriminatie en stigmatisering.
Hoewel de pilot met Tenesa in een vroeg stadium is beëindigd, zijn de andere projecten veelbelovend. De andere vrijwilligers zien na drie dagen op het project voldoende potentie voor een duurzame samenwerking. Dat belooft veel goeds voor de komende paar weken.