****Noem een Schot geen Engelsman want dan heb je de poppen aan het dansen. De twee verdragen elkaar. maar ‘houden van’ is er niet bij. Daarvoor is er in de geschiedenis te veel gebeurd. In de Lowlands, inclusief de ‘Borders’ vanaf de grens met Engeland tot ongeveer aan de lijn Edinburgh-Sterling-Glasgow, heeft zich de hevigste strijd afgespeeld tussen de twee volkeren. De ene keer waren de Engelsen de baas, maar dan weer zegenvierden de Schotten. Veel plekken verhalen hierover en in menig museum en rond kastelen kunnen we de veelal bloedige historie volgen.
En intussen ontmoeten we de trotse Schot zelf
Ze zijn openhartig, goedlachs, erg vriendelijke en behulpzaam en houden van een royal gebaar in woord en daad. De whisky vloeit ze al eeuwen door de aderen en gul gaan ze ermee om. Schotten gierig? Vergeet het maar. Dat is echt een vals sprookje.
Schotland is door de natuur zeer rijk bedacht en al het groen, de meren, bergen, dalen zorgen voor prachtige vergezichten. Een land met letterlijk ups en downs. Het is daarom afwachten hoe we met de rolstoel hierin een weg kunnen vinden. Er blijkt verrassend veel rekening gehouden te zijn met de mindervalide medemens.
In Edinburgh, Glasgow en Stirling, waar we steeds enkele dagen verblijven, is een beperkt aantal openbaar-vervoer bussen en sightseeing toerbussen toegankelijk gemaakt. Zelfs de meeste taxi’s hebben mogelijkheden, al moet de rolstoel niet te breed zijn…
Edingburgh Castle heeft een minibusje beschikbaar dat de gasten helemaal naar boven brengt en ook in het kasteel is veel toegankelijk gemaakt. Hetzelfde geldt voor Sterling, waar we vanaf het parkeerterrein met een personen auto waarin de rolstoel wordt gereden (denk aan je hoofd), naar het kasteel op de heuvel worden gebracht. Na de bezichtiging – met overal opritjes – komt men ons weer ophalen. En alles verloopt gemoedelijk en met een brede glimlach.
<center>
http://www.wereldwijzer.nl/images/ww.vakantietip.schotland.proosdij.01.jpg
</center>
Kunst, symboliek en winkelen
In Edingburgh is zeker een aanrader het Royal Museum of Scotland in. Mooi gebouw, goed toegankelijk,erg veel te zien en met mogelijkheden voor een smakelijke ‘soeplunch’ of een volledige maaltijd. En in Glasgow is Kelvingsgrove Museum de moeite waard. Mocht het een regenachtige dag zijn dan is het geen straf om hier onder de pannen te zijn. Ook hier kan van een hapje en een drankje genoten worden. Het geeft de kunstpaleizen iets heel laagdrempeligs en de sfeer is ontspannen.
Op weg naar Edinburgh kunnen we de verleiding niet weerstaan om eerst een kijkje te nemen in Rosslyn Chapel. De veelbesproken kapel vol symboliek met verwijzingen naar de Tempeliers, Vrijmetselaars en Christenen. Sinds de Da Vinci Code is de belangstelling overweldigend.
Zowel in Edinburgh (Princess Mall), Glasgow (Buchanon & Galleries) als Stirling (Thistles) hebben we lekker gezellig kunnen winkelen. Vooral de uitgebreide shoppingmalls zijn ideale gelegenheden voor rolstoelgebruikers. De ‘gewone’ winkelstraten kunnen soms nogal stijl en hobbelig zijn.
<center>
http://www.wereldwijzer.nl/images/ww.vakantietip.schotland.proosdij.02.jpg
</center>
Boeiend New Lanark
Nog een aantal dagen verblijven we in Peebles, middenin ‘The Borders’. Onderweg er heen vanuit Glasgow is ons aangeraden om te stoppen in New Lanark – een historisch dorpje rond een oude ‘Woolen Mill’. Het is nu één groot museum, met de drie gebouwen van de spinnerij en wolfabrieken als basis. De geschiedenis van New Lanark is heel boeiend. Robert Owen – de eigenaar van de ‘Lanark Wolfabriek’ – had een heel bijzondere visie op het leven en de maatschappij. In zijn tijd heeft hij gezorgd voor comfortabele behuizing van zijn personeel, onderwijs voor de kinderen, een kinderopvang zodat de moeders met een gerust hart aan het werk konden gaan, behoorlijke betaling, rustpauzes. In één woord: een sociaal voelend en levend mens.
In één van de gebouwen is een hotel gevestigd waar vijf ruime en aangepaste kamers zijn ingericht. Daar het complex helemaal beneden bij de snelstromende rivier ligt (water = beweging voor de machines) is het terrein nogal stijl. De school en de aangrenzende gezelschapszaal, toen en nu nog, voor feesten, dansavonden en danslessen, is goed te bereiken met een klein beetje duwen. De arbeiderswoningen, de crèche en nog enkele tentoonstellingen en het huis van Robert Owen zijn toegankelijk maar eigenlijk, vanwege het hoogteverschil, alleen maar bereikbaar met een electrische rolstoel of een ‘krachtpatser’ als duwer.
Volop historie
Peebles, op zich al een leuk woord, is zo’n beetje het middelpunt van ‘The Borders’. Een uitstekende plek als uitvalsbasis voor werkelijk schitterende tochten naar diverse kanten. De meeste ritjes maken we eigenlijk dwars door het gebied, slingerend tussen de met hei begroeide paarse en groene heuvels vol schapen. We stoppen in Melrose, strompelen met de rolstoel door het gras van het oude kerkhof, om de imposante ruïne van de Abdij goed van dichtbij te bekijken. Binnenin ligt grof grint en is dus moeilijk begaanbaar. Maar aan de buitenkant is voldoende schoonheid te zien van het markante historische monument.
In Jedburgh is het skelet en de opgravingen van de kathedraal beperkt per rolstoel te bekijken via een kleine loopburg. De rijkdom van eeuwen geleden is echter ook hier nog steeds heel duidelijk waar te nemen. Zo ook aan de buitenkant het middeleeuwse slot Neidpath.
Abbotsford, het geboortehuis van Sir Walter Scott – de geestelijke vader van ‘Ivanhoe’ – is op één niveau helemaal toegankelijk. De huiselijke sfeer en de volledig ingerichte kamers geven een gezelligheid prijs. De benedenverdieping waar alle boeken liggen is helaas taboe.
Tips voor slapen en eten
**Edinburgh: **
Ardgarth House, een ruim rijtjeshuis waar Ursula een B&B heeft met uitstekende voorzieningen voor de gast met lichamelijke beperking, in 2 kamers. In de krappe voortuin met trapje, is heel slim een slingerende oprit gemaakt. Zeer aangename sfeer.(tel.+44 131 669 3021,email:stay@ardgarth.com)
Stirling:
De efficient en zakelijk ingerichte keten van ‘Express by Holiday Inn’ hotels met een eenvoudige formule van slapen + ontbijt, heeft bijna perfect aangepaste kamers. Op elke 20 kamers zijn er verplicht
4 aangepaste kamers. Tel.+44 1786 449922,email:info@hiex-stirling.com.
‘Papa Joe’s’ leuk, lekker en sfeervol restaurant, met faciliteiten.(tel.+44 1786 446414)
New Lanark:
5 mooie aangepaste kamers in de vroegere ‘Woollen Mill’, nu hotel. Tel.+44 1555667200.
Peebles:
De beste aanrader van deze reis is Cringletie House’ (Nederlandse eigenaar/management). Bijzonder goede/luxe aanpassingen in een ‘kasteelachtig’ landgoed, met lift, electrische deuropener, veel ruimte in kamer en badkamer met allerlei handigheidjes. Bovendien met een zeer goed restaurant. Een totaal feestje! Tel. +44 1721 725750 email: Jacob.vanhoudt@cringletie.com.
Camping
Onderweg hebben we in een grote camping vol stacaravans, één aangepaste caravan ontdekt met brede oprit en goed toilet.Het restaurant, het zwembad met tillift en het (publieke) toilet, duiden op begrip van hetgeen gewenst is. Thurston Park Manor Holiday Home Park, Dunbar.Tel.+441368 840643.
Tekst: Sonja van Proosdij
Fotografie: Jacqueline Beckers
Links bij dit artikel:
www.visitscotland.com
Meer vakantie in Schotland:
Groot-Brittanië Reisforum
Meer artikelen over Groot-Brittannië
Diverse vakanties naar Schotland
Hotels in Schotland