Reisschema 19 dagen Maleise/Borneo

Beste,

Aankomende mei zijn ik en mijn vriendin voornemens om 19 dagen naar Maleisië en Borneo af te reizen. Uiteraard willen we zoveel mogelijk zien in een zo kort mogelijke tijd. Dit valt nog niet mee. We hebben een poging gewaagd om een reisschema samen te stellen.
Graag zou ik op en aanmerkingen willen ontvangen en wellicht tips om tijd te winnen qua reizen. Wellicht is het verstandig namelijk om wijzigingen door te voeren in het schema.

Zo Dag 1 Vlucht AMS-KL
Nacht 1
ma Dag 2 Aankomst KL
Nacht 2
di Dag 3 Verblijf KL
nacht 3
wo Dag 4 Verblijf KL
Nacht 4
do Dag 5 Reis KL-Borneo/Kuchting
Nacht 5
vr Dag 6 verblijf Borneo
Nacht 6
za Dag 7 verblijf Borneo
Nacht 7
zo Dag 8 verblijf Borneo
Nacht 8
ma Dag 9 Reis Borneo-KL en KL-Cameron Highlands
Nacht 9
di Dag 10 Verblijf Cameron Highlands
Nacht 10
wo Dag 11 Reis CH-Perhentian of Tioman
Nacht 11
do Dag 12 Verblijf Perhentian of Tioman
Nacht 12
vr Dag 13 verblijf Perhentian of Tioman
Nacht 13
za Dag 14 Reis Perhentian of Tioman-KL en KL-Langkawi
Nacht 14
zo Dag 15 Verblijf Langkawi
Nacht 15
ma Dag 16 Verblijf Langkawi
Nacht 16
di Dag 17 verblijf Langkawi
Nacht 17
wo Dag 18 Reis Langkawi-KL
Nacht 18
do Dag 19 Vlucht KL-AMS

Wellicht dat we nog ergens een dag Singapore in willen passen, maar dit zal denk ik erg lastig worden. De reden dat er naar Borneo gaan is vooral voor de Jungle. Taman Negara schijnt vergeleken met de jungle in Borneo minder te zijn heb ik me laten vertellen.

Ik verneem graag jullie reacties.

Gr,

Tim

Wel een pittige reis hoor om dat allemaal binnen 19 dagen te doen. Zeker het feit dat jullie er Borneo bij doen zorgt er voor dat je voor de rest relatief weinig tijd hebt op het vaste land. Wat gaan jullie voor die vier dagen op Borneo doen? Mijn advies zou zijn dit te laten vallen zodat je je kan focussen op het vaste land en bijvoorbeeld tioman en perhentians kan doen of Malakka erbij kan pakken of Taman Negara kan bezoeken.

Mochten jullie zo veel mogelijk zien: hoe laat komen jullie die tweede dag aan in KL? Eventueel kan je de vierde dag overslaan en eerder ergens heen gaan. Kuala Lumpur is niet de mooiste stad en wanneer je er richting de twee dagen hebt, heb je al tijd genoeg naar mijn mening en heb je in ieder geval ergens een dag extra.

Hebben jullie bewust geen Taman Negara in het programma verwerkt? Wel jammer hoor! Prachtig tropisch regenwoud met echt meer dan genoeg activiteiten!

Ik zou kiezen voor of Tiomon/perhantian want volgens mij is het aan de kant van Langakawi regenseizoen in die periode (ik weet het niet zeker).

De dagen die je dan overhoud zou ik juist kiezen voor langere tijd op Borneo. Kuching, Gunung mulu, Bako national park. Ik was meer onder de indruk van Borneo om eerlijk te zijn. Prachtige natuur! En ook hier heb je hele mooie stranden. Dus wellicht je strand hier ook pakken en Tiomon/perhantian skippen.

Beste Mattie010 en ontheroad123 ,

Inderdaad een pittig tripje. Daarom zou ik graag willen weten of het allemaal haalbaar is qua tijd. Op Borneo willen we graag naar Bako Nationaal Park, orang-oetang centrum en wellicht iets anders nog bezichtigen. Je hebt in mijn schema 3 volle dagen in Borneo. Mochten we het zo kunnen plannen, dat we gunstig kunnen reizen, zouden we hier een dag van af kunnen halen en ergens anders aan kunnen plakken. Tioman en Perhentians of Redang is inderdaad een optie.

Ik hoor verschillende verhalen van Taman Negara. Het zou vergeleken met Borneo Jungle tegenvallen en dat het commercieel zou zijn. Andere zeggen dat het wel prachtig is en dat je veel flora en fauna ziet. Groot pluspunt is als je Borneo laat vallen en naar Taman Negara gaat, je enorm veel tijd wint.

De tweede dag komen we laat aan in KL. Die dag is eigenlijk al verloren. Ook heb je dan een fikse vlucht in de benen. 2 volle dagen heb je denk ik wel nodig om iets van de stad te zien, niet?

@ontheroad123 : Het regenseizoen begint in Juni heb ik me laten vertellen. Ik zit er aan te denken om Langkawi eerder te pakken en te eindigen aan de Oostkant. Lijkt me ook beter qua reistijd. Anders moet ik namelijk van het oosten helemaal terug naar het westen.

Bedankt in ieder geval tot dusver!!

Gr,

Tim

      • Updated - - -

Ik denk dat voor Borneo dat wel voldoende is voor die tijd die jullie hebben! Wel gewoon gaaf hoor, dus doen wanneer je het denkt te redden qua energie!
Kuala Lumpur, tsja… De Chinese wijk is leuk, het dure centrum is gaaf om te zien, er rijdt ergens een achtbaan door het centrum en verder heb je natuurlijk de Batu Caves - die overigens echt een aanrader zijn. Twee dagen vond ik zelf wat veel, maar één dag was net te weinig. Ben er twee keer geweest dus, één keer twee dagen en één keer een dag, maar beiden vielen gewoon wat tegen, niet de leukste stad. Dan liever Melakka in het weekend! :slight_smile:

Taman Negara tsja… Het ligt er aan. Ik zelf stel me er op in dat ik niks zie en alles wat ik zie is meegenomen. Je kan een nachtrit doen door de plantages buiten Taman Negara en dan zie je meestal best wel veel. Wandelen is super, maar erg druk. Vanuit de schuilhutten heb je echter een goede kans om toch dieren te zien. Zwijnen, tapirs, hertachtigen en zelfs katachtigen op sommige plekken of olifanten of seladangs. Dit betekent wel een overnachting in de jungle - mocht je dit doen raad ik bumbun kumbang aan! Beste kans op tapirs, seladangs en zelfs (zwarte) luipaarden! :smiley:
Mocht je niet zo diep de jungle in willen raad ik bumbun tabing aan voor de herten + zwijnen en de kans op (geen garantie) tapirs. Ook een nachtwandeling is uiteraard mogelijk onder begeleiding en de gidsen vinden regelmatig ook tapirs.

Het grootste “probleem” is dat de meeste dieren in de nacht actief zijn. Dus wanneer je niet de tijd neemt om in de nacht te kijken zie je hoogstwaarschijnlijk vrij weinig - heeft ook sterk te maken met de drukte en het toerisme. Op Borneo zie je overigens ook niet zo ontzettend veel hoor, maar het voordeel daar is dat het gewoon iets minder toeristisch is en je dus een grotere kans hebt om dieren te zien. Iets minder toeristisch, want Bako is nog altijd ontzettend druk!

Taman Negara vond ik in ieder geval ontzettend tof. Heb er een olifant gezien, hoogstwaarschijnlijk een tapir (niet zeker - lastig zien van grote afstand zonder ervaring) meerdere zwijnen, herten, varanen en een seladang. Geen apen dan weer, wat jammer was. Wel zie je bij de batu caves gegarandeerd makaken, in Bako zie je vaak makaken/neusapen en met een orang-oetang rehabilitation centrum zie je ook orang oetangs. Vanuit Kuala Lumpur kan je ook een apen + vuurvlieg tour maken, dat was wel gaaf, maar ook wel vrij prijzig. Wel zie je mutslangoeren met oranje jongen en een aantal makaken + een geweldige zonsondergang + vuurvliegen.

Ik hoop je weer een beetje verder geholpen te hebben en als je nog specifieke vragen hebt: vraag maar raak! :slight_smile:

Beste Mattie010,

Super bedankt voor je reactie!! Hier kan ik wat mee. De Batu Caves staat zeker op lijstje en ook de twin towers uiteraard. We hebben toch wel besloten om dit aantal dagen aan KL te besteden. Ook omdat er bekende van mijn vriendin woonachtig zijn.

Wat vindt jij de pluspunten van Melakka?

Mmm… TN of Borneo, lastige keuze. Ligt ook enorm aan de reistijden. Hoeveel tijd ben je kwijt om van KL naar Borneo te reizen. Weet jij dat? Dit is iets wat we aanstaande zondag uit gaan zoeken. De keuze voor TN of Borneo zal hier ook van afhankelijk zijn. Heb wel gehoord dat Kuchting een uitstekende uitvalsbasis is voor excursies.

Wat vind je van het idee om Langwaki eerder te doen, bijvoorbeeld na Borneo? Vanuit KL kun je weer eenvoudig naar Langwaki. Vanuit daar gaan we weer verder.
Vervolgens kunnen we uitrusten aan de Oostkust en ga je van de oostkust terug naar KL. Weet je toevallig de reistijd van het oosten naar westen met het vliegtuig?

Het zijn nogal wat vragen, maar je begrijpt vast dat ik niks aan het toeval wil overlaten :slight_smile:

Nogmaals bedankt voor je reactie!

Melakka is gewoon een ontzettend gezellige, leuke stad! Alleen in weekenden overigens, want dan is er een markt en is het gezellig druk. Ik was er van zaterdag tot dinsdag en na het weekend is het ontzettend saai, dus wel lastig inplannen!

Voor de rest taman negara of borneo is zeker lastig. Voor de variatie maakt het niet veel uit denk ik, want anders zien jullie weinig andere jungle. Borneo is vanuit KL niet zo ver, ik dacht een uur of drie vliegen, wel soms op ongunstige tijden, maar daarvoor hebben jullie nog tijd genoeg om dat in te plannen. Een busrit richting taman negara duurt echter ook zeker drie uur en meestal nog wel wat langer dus een vlucht van Borneo helemaal richting het noorden (Kota Bharu bijvoorbeeld) valt prima te doen in verhouding qua tijd.

Van oosten naar westen weet ik niet, heb ik zelf heel anders aangepakt met de bus. Ik reis zo min mogelijk met het (dure, dus vandaar) vliegtuig.

Ik zou vooral kijken wat uitkomt qua momenten en vluchten. Voor jullie is dat het beste wanneer jullie zo veel willen zien/reizen. Dat maakt Maleisië ook lastig, want de afstanden tussen Borneo en Langkawi bijvoorbeeld zijn vrij groot en niet zo snel te overbruggen als je wilt. Je bent dan van vluchten afhankelijk, dus probeer het daaromheen te plannen dan ook!

Wat jullie dus nu qua plan hebben is:
2 dagen KL
x dagen borneo
x dagen langkawi
x dagen cameron highlands
x dagen perhentians of tioman(?)

Een handige reisroute is dan denk ik KL –> Borneo –> Langkawi –> perhentians –> cameron highlands. Vanuit de perhentians gaat er een bus direct richting cameron highlands, dus dat is ideaal, vandaar dat ik eerst langkawi zou doen. Verbinding tussen oost en west weet ik niet zeker overigens. Wel veel is afhankelijk van de vlucht van Borneo richting Langkawi dan, dus plan die goed in, zodat je ook nog veel aan je dag hebt! :slight_smile:

Qua schema is het wel te doen hoor, maar ik denk dat het schema wat Mattie noemt wel praktisch is.

Ik zou zelf denk ik Langkawi echt skippen. Bij de perhantian islanden/tiomon heb je al heel veel mooie stranden en kun je goed snorkelen. Of had je een speciale reden om naar Langkawi te gaan?
Als het klopt, dat er vanaf Cameron highlands een bus gaat naar Perhantian, dan zou het ook handiger in het schema zijn.

Hiervoor in de plaats eventueel toch Taman negara, Of wellicht Perhantian EN Tioman?

Langs deze kust ligt ook nog Cherating. Niet het mooiste strandplaatsje, wel een plaats waar je met geluk een schildpad eieren kunt zien leggen. Wellicht ook interessant.

Voor Borneo wel genoeg tijd denk ik. Al heb ik altijd spijt gehad dat ik de 2 daagse tour naar een longhouse niet heb gemaakt! Ik had daarvoor in de plaats 1 gekozen die in de buurt lag. Ook wel interessant, maar vrij toeristisch.
Dan zou je dus 1 dag orang oetangs, 1 dag Bako national park, 2 dagen longhouse tour kunnen doen. En dan de stad bekijken op de dag van aankomst/vertrek.

Wanneer je niet meer tijd hebt om door te brengen op Borneo zou ik er wel voor kiezen om Langkawi in te ruilen voor een plek aan de oostkant van het vaste land. Simpelweg om de reden dat het aan de westkant regentijd is in mei. Zelf zijn wij in juni op Langkawi geweest en was het 's morgens en 's middags eigenlijk iedere dag bewolkt met regelmatig een bui. De Perhentians daarentegen waren droog, zonnig en warm!

Kijk eens op onze website voor een kort verslag van onze reis en voor een mooie kant-en-klare rondreis naar Maleisië & Borneo (gebaseerd op onze eigen rondreis)

Persoonlijk vond ik Borneo hét hoogtepunt van mijn Maleisië-reis. Maar niet iedereen heeft dezelfde voorkeuren, en ik heb op het vasteland van Maleisië alleen Kuala Lumpur, Melakka en Tioman gezien. Neemt niet weg dat als ik terug zou gaan naar Maleisië, ik toch weer terug zou gaan naar Borneo. Ik zou zelf ook Langkawi laten vallen, en de vrijgekomen tijd gebruiken in Borneo. Dan krijg je een schema als dit:
01 - AMS - KL
02 - AMS - KL
03 - KL
04 - KL
05 - KL - Kuching
06 - Kuching
07 - Kuching
08 - Kuching - Gunung Mulu NP
09 - Gunung Mulu NP
10 - Gunung Mulu NP - Kinabatangan
11 - Kinabatangan
12 - Kinabatangan - KL
13 - KL - Cameron Highlands
14 - Cameron Highlands
15 - Cameron Highlands - Perhentian/Tioman
16 - Perhentian/Tioman
17 - Perhentian/Tioman
18 - Perhentian/Tioman - KL
19 - KL-AMS

In bovenstaand schema zou je eventueel kunnen overwegen een dag Kuching weg te laten, ten gunste van een extra dag Gunung Mulu NP. Ligt er een beetje wat je allemaal wel/niet wil doen in Kuching.

Ik ben zelf op Tioman geweest en vond dat een ranzig eiland. Wel was het er leuk snorkelen. Over de Perhentians kan ik weinig zeggen, maar ik lees er meestal wel goede dingen over.

Ik kan me volledig vinden in het reisschema wat Galapagos heeft voorgesteld! Hier pakt hij precies de juiste hoogtepunten uit het land. (naar mijn mening :wink: )

Zeker, maar praktisch is het wel zeer moeilijk uitvoerbaar! Zeker van kuching naar gunung mulu naar kinabatangan opeenvolgend kan vrij lastig zijn en betekent automatisch eigenlijk dat je vluchten moet boeken.

En alsnog mis je uiteraard veel hoogtepunten, wel is het een mooie richtlijn denk ik. Of het praktisch ook haalbaar is lijkt mij echter een groter probleem :slight_smile:

Mijn trip naar Maleisisch Borneo was naar dezelfde bestemmingen, alleen andere volgorde. Dus ik weet dat het schema haalbaar is in de periode van 19 dagen. Het is wel doorreizen, dat zal ik niet ontkennen, maar het zeker haalbaar! Ik zal zelf een dag minder in KL willen zijn, de stad heb je al gauw gezien.

En ja, het is zeker praktisch dat er vluchten worden geboekt. (Al waren deze routes bij mij destijds nog niet allemaal beschikbaar, en heb ik bijvoorbeeld de rit van Miri (Gunung Mulu) naar Kota Kinabalu - Sandakan met de bus afgelegd)
Maar met de prijsvechter Air Asia denk ik dat er vast wel goedkope vluchten beschikbaar zullen zijn. :smiley:

Wow, respect daarvoor haha! Ik zou het echt te veel vinden om zo snel door te reizen, maar gaaf! KL wilden ze langer blijven omdat ze daar mensen gingen opzoeken. Ik weet ook niet of de topic starter hier überhaupt nog reageert haha, dus dat is iets anders.

Kuching naar Gunung Mulu is in elk geval goed te doen, dat heb ik toen ook gedaan (wel per vliegtuig inderdaad). Nu ik goed terug denk, ben ik niet rechtstreeks van Gunung Mulu naar Kinabatangan gegaan. Daar zat nog een nachtje Sepilok tussen. Dus vliegen van Mulu naar Sandakan (via Kota Kinabalu), 's nachts slapen in Sepilok. Volgende dag opgehaald in Sepilok door de uitbater van de accommodatie bij Kinabatangan. Ik weet niet of dit haalbaar zou zijn zonder overnachting in Sepilok.

Van Kinabatangan terug naar KL lijkt me niet zo’n probleem. Je laat je door de uitbater afzetten op het vliegveld van Sandakan, en vliegt dan via Kota Kinabalu naar Kuala Lumpur. Er gaan op zich genoeg vluchten tussen die plekken.

Zelf vond ik Kuala Lumpur overigens ook niet heel erg interessant. Althans, ik vind in die regio Bangkok een véél leukere stad. En Singapore heeft (om heel andere redenen) ook wel weer iets. Maar ik heb me desalniettemin wel vermaakt in Kuala Lumpur. En topicstarter heeft bekenden in de stad. Dus dat is dan uiteraard toch weer heel anders :-).

@galapogos Je schrijft dat je Tioman een ranzig eiland vond. Mag ik vragen waarom? Wij zijn n.l. aan het twijfelen of we naar Tioman of naar de Perhentians gaan.

Zelfde geldt voor de Perhentians hoor haha! Op de Perhentians is er een enorme poel (onder andere) en een vuilverbrandingsplek waardoor het er stinkt en er vrij veel afval is. Als je echter niet er tegenaan overnacht heb je er weinig last van is mijn ervaring. Mocht je er echter wel vlakbij overnachten kan je rekenen op flink wat varanen, veel afval en een vrij penetrante geur. De reden dan ook dat ik ergens zo snel mogelijk weg ben gelopen, ook al was het veel goedkoper dan de andere plekken.

Overigens zijn het twee eilanden die denk ik niet echt te vergelijken zijn. Tioman vind ik qua natuur mooier op het eiland zelf, de Perhentians zijn mooier qua snorkelen vond ik. Alhoewel… Toen ik in 2011 er was, was het eiland nog véél schoner en was het koraal véél mooier dan toen ik er in 2015 was. Dat was op de Perhentians in ieder geval het geval. Wel heb je een redelijke kans om met schildpadden te snorkelen, met haaien te snorkelen en is het snorkelen er überhaupt echt gaaf! Zoals je kan lezen een beetje gemixte gevoelens, want de Perhentians is zeker niet meer het idyllische paradijs wat ze ooit waren, want het toerisme vervuilt helaas het eiland en je ziet er overal de sporen van. Alsnog is Tioman wel minder denk ik qua snorkelen, maar ik weet niet in hoeverre dat eiland sinds 2011 veranderd is. En qua algehele beleving ligt het er ook aan wat je wilt zien/doen.

1 like

Dank Mattie!
Dan wordt het toch de Perhentians denk ik. Mijn man en kids willen n.l. misschien ook nog wel een duikcursus gaan doen.
Maar eh, waar ongeveer is die ‘poel’ en vuilverbrandingsplek? Dan blijven we daar ver uit de buurt!
De voorkeur gaat uit naar overnachten op Besar. Naar ik begreep is er op Kecil nogal wat partyparty, niet mijn ding…
PIR en Tunabay is niet in de prijscategorie waarin wij kijken.
Ik had al wat voorwerk gedaan en heb The Reef of Bayu Dive Lodge op het oog.
Kan je daar iets over zeggen?

Zonde hé dat men er zo’n zooitje van maakt.
Wat mooiheid betreft, ik ken dat van de Gili eilanden bij Lombok. In een paar jaar tijd zo’n verandering. Maar alsnog denk ik dat als je die referentie niet hebt en er voor het eerst komt het toch betoverend mooi is. Daar hoop ik nu ook maar op…

Groet, Karin

Een iets langere post dan de bedoeling was, maar hier komt het:

Kecil is niet zoveel party hoor, het ligt er aan of je het opzoekt. In de avond kan het zo zijn dat er wat kleine “feestjes” zijn maar dat valt eigenlijk wel mee. De vuilverbranding ligt in ieder geval op Kecil ergens aan Long Beach, een heel klein beetje van het strand af.

Het is er echt nog betoverend mooi hoor! Ik ben zelf twee keer op Kecil geweest en dat is uitstekend bevallen. Ben zelf ook totaal niet van het feesten. Een voordeel van Besar vind ik dat je bij de drie bekende plekken kan komen zonder moeite. Het wandelpad is echter wel vervallen, dus je moet stukken door zee lopen om ergens te komen. Dat is dan weer een voordeel van Kecil: je kan er overal vrij goed lopen en de paden zijn in redelijke conditie. Daarnaast heb je aan Long Beach echt een prachtig koraalgebied waar relatief weinig mensen komen als je een beetje verder zwemt. Om heel eerlijk te zijn vond ik dat mooier dan waar je langskomt met de snorkeltour.

Een duikcursus valt op beide eilanden wel te regelen. Veel plekken bieden een goedkopere combinatie aan van duiken + overnachtingen, misschien is dat de moeite waard om eens naar te kijken?

Al het afval op Kecil ligt vanaf het strand richting het Bintang hotel. Dan loop je over een pad en behalve afval zie je er ontzettend veel varanen. En geregeld steken ze dus de boel in de fik.

Verder zijn de Perhentians gewoon ontzettend gaaf! Het snorkelen is er echt prachtig, de eilanden zijn gewoon echt ontzettend mooi en het weer is er in juli/augustus echt super. Dus wat dat betreft kan het allemaal niet stuk.

Ik heb trouwens even gekeken naar de locatie van The Reef/Bayu Dive Lodge.
The Reef ligt vlakbij het schildpaddengebied. Dat is heel gaaf, maar het snorkelen daar vond ik verder niet echt super - dus elke keer dat je dan zou willen snorkelen moet je een stukje lopen naar mijn mening. Wel licht het best mooi, met als grootste nadeel dat er redelijk wat afgebroken (heel scherp) koraal op het strand ligt en er veel boten continu langsvaren.
Bayu Dive Lodge vind ik op een iets prettigere locatie liggen persoonlijk dan weer, maar je ligt wel enigszins afgesloten van de rest van het eiland. En je moet een stukje lopen voordat je kan snorkelen, maar bij beide plekken is dit niet al te ver.

Ik kan Long Beach overigens wel aanraden, ook met kinderen. Het is er prima slapen als je de juiste plek uitkiest (sommigen hebben familiekamers, anderen hebben chalets, etc.) het strand is mooi en schoon, het snorkelen is er prima en je hebt er voldoende plekken om je duiken te organiseren. Coral Bay zou ik daarentegen vermijden vanwege het slechte zicht onder water (bijna continu) het vele koraal op het strand en het feit dat je bijna geen strand hebt wanneer het vloed is. En dan heb je nog D’Lagoon op Kecil en tsja… Dat was voor mij vooral boven het budget, maar het snorkelen is er ontzettend gaaf toen ik er heen was gelopen.

Even kort samengevat:
Kecil is niet echt vol met feesten, wel af en toe wat vuurwerk/herrie. Snorkelen Long beach is geweldig. Vermijd Coral bay!
Besar is rustiger, meer afgelegen. Voetpad is slecht, daardoor “opgesloten” op eigen strand wanneer je niet door zee wilt of je moet een watertaxi nemen. Snorkelen is erg gaaf, maar sterk afhankelijk van plek. Niks per se vermijden, sommige plekken zijn alleen net iets minder mooi wellicht.

Kijk, hier kan ik wat mee. Super bedankt!

De kids zijn al 16 en 17 jaar, dus een slecht pad kunnen ze wel hebben.
En we gaan laatste week april, eerste week mei, de meivakantie dus. De heertjes willen niet meer mee in de zomervakantie…[emoji15]

We gaan Kecil nog eens beter bekijken, maar niet in de buurt van Bintang dus.

Kan je misschien aangeven waar een mooie snorkelplek is op Besar, thv. welk hotelletje?

Weet je toevallig nog wat over de jungle train, het plan is om via zo weer terug te gaan naar KUL. Hij zou ook 's ochtends vertrekken maar kan alleen een late vertrektijd vinden. En dat schiet niet op natuurlijk want dan zien we nog geen fluit van de jungle.