(origineel bericht op be-more.nl)
Op de helft
De vraag die vaak bij me op komt in deze periode: ‘<em>Wat zou ik doen?</em>’. Zou ik niet ook als kind als een gek achter ferenji aanrennen? Zou ik niet ook mijn pruillip opzetten en roepen ‘You, you, give me money!’ ‘You, you, 1 birr!’ Zou ik niet ook proberen ferenji een hogere prijs te vragen? Zou ik niet ook verwachten dat een blank en rijk iemand mij wel wat van al dat geld kunnen afstaan? Vaak draait het toch om geld. <em>Geld maakt niet gelukkig, maar bestaat geluk zonder ene cent?</em>
Zoveel vragen, zo weinig antwoorden. Dat is wat deze reis me veel bezig houdt. Ethiopië is een prachtig land, maar er is veel armoede. Ik ben me hier ontzettend bewust van het geluk, de rijkdom en de kansen die ik heb. Soms voel ik me ongemakkelijk om blank te zijn en zou ik liever niet de aandacht trekken. Soms zou ik heel graag mensen willen helpen, ze geld geven of een pen, maar dat zou alleen maar de verwachting scheppen dat blanken alleen hierheen komen om geld te geven. Daarvoor zijn we hier niet. Om hulp te kunnen bieden is meer nodig dan dat. Er zijn internationale en nationale organisaties nodig die niet alleen geld komen geven, maar organisaties die adviezen geven, hulp bieden, inzicht geven over situaties en structuur bieden. Er valt veel te leren van elkaar!
En gelukkig zijn er ondanks al mijn vragen, onmacht en schuldgevoelens prachtige kleine mooie dingen om volop van te genieten. De geur van Afrika. De vreugde van kinderen langs de weg. Het aardige jongetje David bij het busstation, die ons telkens weer bij de hand neemt en naar de goede bus brengt. De vreugde van iemand om zichzelf op een foto te zien. De blijheid van personen die Engels kunnen oefenen. Het enthousiasme van een lokale gids om dit prachtige land te laten zien. De gewilligheid van Engels sprekende Ethiopiërs om je te helpen als je er niet uit komt. De gesprekjes in de bus. De heerlijke geur van vers geroosterde koffiebonen. Het enthousiasme van de doven kinderen als je het klaslokaal binnenkomt. De verlegen glimlach van een jongetje. Dit zijn een paar voorbeelden van momenten om al het andere te vergeten.
Afgelopen weekend was fantastisch! Op zaterdag hebben we Amhaarse les gehad, en ik, het meisje zonder enig taalgevoel, had de meeste woorden toch aardig snel onder de knie. Nu alleen nog oefenen! Na een pannenkoek, een uitgebreide coffee ceremony (koffie bonen roosteren, stampen, koffie zetten etc) hebben we gezien hoe een vrouw dagelijks haar 70-100 injera’s maakt om te verkopen. In een hutje van hooguit 4 m2 stookt ze tussen een paar stenen een vuurtje, en op de hete plaat die erop ligt wordt het deeg van de injera gegoten. Ook wij mochten zelf een injera maken, en mijn prestatie werd beloond met ‘Gobez!’, wat bravo betekent. Op zondag hebben we een heel leuk tochtje naar Wondo Genet gemaakt, een plattelandsdorpje. De rit ernaar toe bracht al prachtige uitzichten en langs de weg kwamen we veel koffiebonen tegen die gedroogd werden in de zon. Samen met onze persoonlijke gids voor die dag hebben we een prachtige wandeling gemaakt met hele mooie uitzichten over de bergen… We zijn langs ‘hotsprings’ gelopen, waar de stoom van het water afkomt door de warmte. Na een uur of 2 gelopen te hebben, zijn we injera gaan eten in een lokaal tentje. Vervolgens hebben we een ‘local tour’ door Wondo Genet gemaakt; eerst langs het plaatselijke honey-wine café waar we door de mannen met luid applaus werden ontvangen. Vrouwen drinken daar niet (in café’s) dus we waren een bijzondere attractie: blank en vrouw! Vervolgens zijn we door het dorpje gelopen en op de markt geëindigd. Ondertussen had zich een groep van tientallen kinderen achter ons verzameld, waardoor rustig lopen over de markt wat moeilijker werd…
Op maandag zijn we weer begonnen met ons project. ’s Ochtends zijn we richting Leku gereden en heb ik daar samen met Hermien geholpen in de doven klas. Erg fijn om te zien dat deze kinderen een kans krijgen om te leren, en ik wordt telkens ontzettend warm welkom geheten.Wij kregen ’s ochtends te horen dat we een lesje over hygiëne moesten geven. Dus met wat improvisatie hebben we een les ‘handen wassen’ gegeven. Al zal het voor de leerlingen moeilijk te implementeren zijn aangezien water een schaarste is. Op school is er dan ook geen water beschikbaar, maar de Association is wel bezig met een plan om watervoorziening te regelen (pomp of tank). ’s Middags hebben we een overleg gehad met Sunshine om volgende week maandag een middag te regelen i.v.m. national disability day en het promoten van vrijwilligerswerk. Dit plan gingen we donderdag ochtend uitwerken. Na een overleg over de foto tentoonstelling, presentaties, uitnodigingen en t-shirts gingen we samen met Sunshine naar de decaan van de College of Teacher Education. En wat bleek, de zaal was nog niet besproken dus moesten we onze middag verschuiven naar woensdag. Een typisch voorbeeld van Ethiopische planning, maar meteen een goed leermoment voor Sunshine en Estefanos. Het lijkt me een prachtig plan, dus ik ben benieuwd hoe dit verder zal ontwikkelen en hoe het woensdag uiteindelijk uit zal pakken. Donderdag na het overleg met de decaan zijn Katrien en ik meegelopen naar de kamer van Sunshine. Hier hebben we een enorm gezellige ochtend gehad: we hebben heel hard gelachen en lol gemaakt. We werden door eigenaresse van het compound uitgenodigd voor een koffie ceremonie, waarbij we leuk gekletst hebben met haar man, die een goed woordje engels sprak (en ook blind was). We werden vervolgens ook nog uitgenodigd voor de lunch met verse injera aangezien ze die net aan het bakken was. Dit was de lekkerste injera tot nu toe! Heerlijk vers, en een lekker prutje (shiro) om de injera in te dippen. We hebben toen zelfs mee gemaakt dat Lily een stukje injera in onze mond stopten, het Amhaarse wordt hiervoor is fonetisch: <em>Gotcha</em>. Dit doen alleen mensen die dicht bij elkaar staan, dus wat een eer! Enorm aardige en gastvrije mensen dus!
Verder hebben we deze week op dinsdag ochtend 51 schuim matrassen voor het compound in Leku naar de werkplaats getild en de hoezen er vanaf gesloopt zodat de zowel de matrassen als de hoezen schoongemaakt kunnen worden. Dinsdag middag had ik mijn eerste voorlees sessie met Jozef, een (bijna) blinde student. Vermoeiend, en ik ben benieuwd hoeveel hij van deze Engelse tekst begrepen heeft, maar hij was me zeer dankbaar! Hij heeft me daarna een rondleiding gegeven over de campus terwijl ondertussen zo’n 100 paar ogen ons volgde haha. Op vrijdag hebben we onze voorlees sessie vervolgd, en heb ik van hem huiswerk gekregen om het braille schrift van het alfabet te leren. Ook heb ik wel 5 x <em>‘Thank you so much, God bless you’</em> gehoord, wat een heerlijk gevoel om door zoiets kleins iemand blij te kunnen maken! Na de dinsdagmiddag voorlees sessie had Jozef me naar Lily gebracht die ook op de campus woont en wie haar broer ook een blinde student is. Zij wilde namelijk heel graag mijn haar invlechten. Het was in het begin erg grappig, want Engels kan ze niet echt, dus het was moeilijk communiceren. Ook was er geen spiegel, dus ik was reuze benieuwd wat ze met mijn haar uitgespookte! Ik hoorde later dat ze zelfs Sunshine had gebeld om te vragen hoe ze in het Engels kon vragen of ik koffie wilde, haha. Het was een enorm leuke middag. Uiteindelijk kwamen Sesay (zo spreek je zijn naam in elk geval uit) en haar zusje ook nog, en hebben ze me getrakteerd op een persoonlijke koffie ceremonie met popcorn en het oefenen van wat Amhaarse woorden. Heerlijke middag, en ik heb er prima ingevlochten haar aan overgehouden in ruil voor een foto van hen drieën die ik dit weekend wil laten afdrukken.
Op woensdag en vrijdag ochtend zijn we naar het schooltje in Leku geweest. Na een creatief middagje hadden we van een kartonnen doos 2 x 2 setjes kaartjes gemaakt van het Engelse alfabet en de cijfer van 1 t/m 100. Hiermee hebben ze in kleine groepjes kinderen geoefend om de gebaren taal te leren. Toch net een wat leukere en actievere vorm van leren dan alleen het klassikaal opdreunen van het de gebarentaal. Zeer geslaagd! Er valt nog wel veel te bereiken op deze plek bijvoorbeeld qua opsplitsing van de klas want 60 kinderen van 5-25 jaar is eigenlijk amper te doen. Hopelijk komt er snel een extra leraar die goed gebarentaal kan.
Op woensdagavond hebben Estefanos en Sunshine ons meegenomen voor een ‘cultureel’ avondje: injera eten en een biertje drinken in een lokaal tentje. Hier zou muziek gespeeld worden… Een zanger met een soort gitaartje met 1 snaar, een drum en een zangeres verschenen op het toneel. Het Amhaars gezang klonk voor geen meter, de versterker stond veel te hard en de grapjes die er gemaakt werden in de geïmproviseerde liedjes voor het publiek begrepen we niet, maar het was een zeer geslaagde avond. Dansen doen ze hier blijkbaar met hun schouders, dat heb ik duidelijk nog niet onder de knie…
Over Awasa (vaak geschreven als Hawassa), dit is de hoofdstad van zuid- Ethiopië en ligt tussen een meer en bergen in. Het is sinds een paar jaar een welvarende stad en door het midden van deze stad loopt een geasfalteerde hoofdstraat waar veel bajats, busjes en landrovers van bijv. Plan of UN rijden. De zijstraten zijn vaak onverhard en het is duidelijk dat ondanks de welvaart er nog zeker de helft in armoede leeft. In deze zijstraten bestaat het verkeer vooral uit ezelkarren, waarop jerrycans water, stapels hooi en mensen worden vervoerd. Er zijn veel bedelaars op straat, kinderen die met alleen een gerafeld t-shirt aanhebben proberen geld te verdienen door houten stokjes (tandenborstels) te verkopen of geld te vragen om op de weegschaal te gaan staan. Gehandicapte bedelaars zitten langs de weg of kruipen rond op het busstation, waar ook de Ethiopiërs wat geld aangeven. Bedelen is immers hun enige bron van inkomsten.
We kleden ons, net als bijna alle Ethiopiërs in lange broeken/rokken met een t-shirt, om onze knieën en schouders te bedekken. De zon kan ’s middags hard branden en afgelopen dagen heeft het vaak ’s nachts geregend waardoor de wegen soms wat modderig zijn. Ook hier hebben ze dus ‘last’ van klimaatveranderingen.
Mannen zie je hier, net als in Ghana, vaak hand in hand, arm in arm. Groeten gebeurt door een hand te schudden en je andere hand onder je elleboog te houden. Als je iemand wat beter kent, groet je door de rechter hand te schudden en rechter schouder tegen rechter schouder te ‘botsen’.
Dit weekend doen we vooral rustig aan om een beetje bij te tanken voor de komende 2 weken. Gisteren hebben we rondgestruind op de markt van Awasa, waar vooral etenswaar (groenten, kruiden, koffiebonen) en kleding wordt verkocht. 's Avonds zijn we naar de zonsondergang gaan kijken bij Lake Awasa, die voor de 2e niet heel goed zichtbaar was door wat bewolking, en de avond hebben we afgesloten met een Italiaans etentje.
Het is een lang verhaaltje geworden, er valt ook zoveel te zien en te vertellen! Bedankt voor jullie leuke reacties en alvast een fijn Sinterklaas feest! Maandag gaan we in Leku ook een beetje Sinterklaas vieren, door te vertellen over deze traditie en de kinderen te belonen met een kleinigheidje en een handje pepernoten. En 's avonds hebben we besloten ook nog met de vrijwilligers het dobbelspel te spelen.