(origineel bericht op be-more.nl)
Droom
Dan is het je droom om lange tijd in het buitenland te wonen, om Afrika te leren kennen, om echt met de mensen te zijn en te zien hoe ontwikkelingsprojecten er in de praktijk uit zien. Niet meer alleen leren uit de krant, boeken of verhalen van anderen.
Nee, het is tijd voor de praktijk!
En dan wordt die droom werkelijkheid. Het gaat gebeuren. Binnen 6 weken vanaf het ‘Ja-woord’ van Be More bevond ik me in het vliegtuig. Op weg naar Afrika. (Of toch niet. Op weg naar Ethiopië. Want Ethiopië is anders dan al het andere).
<strong>Yellum</strong>
Dat is dan je droom, en dan is het alleen nog maar te hopen dat veel mensen in dat land Engels spreken, want een andere taal leren … (laten we zeggen… dat is een klein jeugd trauma)
Mislukt!
In Ethiopië zijn er mensen die Engels spreken, maar veel meer mensen spreken dat niet. Bijna iedereen spreekt Amhaars (en andere talen waar ik jullie niet mee lastig ga vallen). Ik moet er dus maar aan geloven. ‘Step by step an egg learns to walk’, zeggen de mensen hier. Het zijn muizen stapjes, maar er gebeurt wat – ik leer Amhaars.
Je zou verwachten dat groeten het belangrijkste zou zijn, maar met een simpele ‘Selam’ en ‘ciao’ in combinatie met een ferme handdruk, kom je er goed vanaf. Veel belangrijker lijkt het woord ‘Yellum’. There is no!
Als de straatkinderen je blijven volgen terwijl ze roepen ‘money, money, money’ dan stoppen ze plotseling als je antwoordt met ‘yellum’. Of als je wilt uitleggen dat er geen water uit de kraan komt begrijpt iedereen ‘wuha yellum’. Of als er geen leraar in de klas is ‘estimari yellum’. Of – iets wat te vaak voorkomt – de ober in het restaurant die zegt: ‘chocolate cake yellum’.
En natuurlijk kan je denken aan het voedsel, dat toch voor veel mensen niet voldoende voorhanden is: yellum.
Het tegenovergestelde van <em>yellum</em> is <em>alle</em> (met nadruk op de A). Ik kan je vertellen, sinds ik hier ben: ‘stof tot nadenken <em>alle’ </em>
<strong>Dillema’s</strong>
Het makkelijke en het moeilijke van deze baan is dat er van alles moet gebeuren. Geen tijd om stil te zitten. Om even rustig aan te kijken hoe of wat. Of om even te verzanden in ‘werk ontwijkend gedrag’ (ok, soms). Nee, na 3 weken stonden de eerste pilot vrijwilligers op de stoep. Nu 2,5 maand later hebben we de eerste groep vrijwilligers die aan de slag is gegaan.
En zo leer je dan dat de praktijk en theorie soms conflicterende dingen zijn. Want ook al weet je – vanuit de theorie – wel beter,…
Wat doe je met al die straatkindjes? Je weet: <em>‘Straatkinderen zijn kinderen die op school horen te zitten. Als deze kinderen meer geld op straat verdienen met kauwgom verkopen gaan zie niet naar school’. </em>Maar je ziet: <em>‘Een slecht gevoed en vies kind die er alles aan doet om nog een beetje bij te verdienen. Grote kans dat hij hiervan schriftjes koopt, om toch naar school te kunnen. Wie ben ik om hem niet te helpen?’.</em>
Die onwetendheid is het ergst.
Gelukkig zegt de theorie ook dat je beter projecten kan steunen, projecten die zich inzetten voor deze kinderen. Er zijn gelukkig veel kinderprojecten in Awassa en omgeving die zich over OVC’s (orphans and vulnerable children) ontfermen.
En dan ben je op je project, waar sinds deze week lessen zijn gestart voor blinde en dove kinderen. In een gewone school krijgen deze kinderen de kans om te leren, iets wat helemaal niet vanzelfsprekend is. En dan zit er een kindje, een kindje dat ziek is, of ondervoed, of allebei. Ga je dan toch een kindje helpen? Neem je het kindje direct mee naar een dokter? Wie ben ik? Wat weet ik er nou van?
Gelukkig hebben we hier dan een project dat zegt. ‘We zijn zo blij dat je wilt helpen, we moeten alleen wel eerst meer van de achtergrond weten van dit kind, we moeten met de ouders in discussie.’ Dit is dus wat ownership is in de praktijk, hun de leiding laten nemen en beslissingen laten nemen. Ik vind het mooi. Maar gaat het snel genoeg voor dit kind?
En dan nog deze: Steunen we als Be More projecten waar vanwege geld- of kennisgebrek dingen niet zo gaan als je zou willen zien. Bijvoorbeeld, te veel kinderen in de klas, waardoor leraren niet goed les kunnen geven. Of kiezen we prachtig lopende projecten uit, waar al dit soort problemen al zijn opgelost?
Ook wat betreft vrijwilligers brengt dit een dilemma met zich mee. Deze projecten zijn emotioneel zwaarder en minder goed georganiseerd.
Toch geloof ik dat we hier de meeste impact kunnen hebben – als de mensen de capaciteit en de passie hebben om er iets van te maken. De volle klassen tonen aan dat er een enorme behoefte is voor scholing, het soms nog onvermogen toont dat er veel te leren valt. Als de wil er maar is! Dit is de praktijk in Ethiopië - de realiteit. Maar er moet wel wat veranderen, misschien een heleboel. En dat gaan we mogelijk maken. Step by step, dat dan weer wel!
En dan nog thuis. Sinds deze week heb ik een huis. Een echt huis. Met een tuin, met apen er in. Zo’n huis waarbij een<em> maid</em> en een <em>guard</em> vanzelfsprekend zijn. <em>Dan geef je iemand de kans om te werken en ze kosten niks.</em> Nog geen 20 euro per maand. Dat kan je toch niet menen? Hoe kan iemand daarvan leven? En ze werken hard, keihard. Maar theoretisch gezien is het vast ook niet goed om buiten ‘de markt’ te betalen. Ik stop ze dus regelmatig eten en koekjes toe. Misschien is het schuldgevoel afkopen…?
<strong>Leren en genieten</strong>
Al deze dingen, en nog zo veel meer, maken dat ik elke dag van alles leer – over Ethiopië, over de ontwikkelingspraktijk en over mezelf. Het gaat niet altijd in een keer goed en dat hoeft ook niet. Soms zie je in een keer resultaat, klein of groot, er lijkt iets te gebeuren.
En dan hoor ik regelmatig tussen de brei van Amhaarse woorden:
‘Chigger Yellum (No problem!)
En dan weet je – dan voel je – Ethiopiers zijn fantastische mensen! En wat ben ik bevoorrecht om met hen te mogen werken. En er gaat hier nog zo veel moois gebeuren. Er is niets wat dit land niet heeft, wat ik wel nodig heb, want geweldige mensen <em>ALLE</em>.
Chigger yellum: Over deze mensen de volgende keer meer.