(origineel bericht op be-more.nl)
Hoe ziet de week er hier uit?
Na de vele onbeschrijfelijke moeilijkheden zijn we uiteindelijk aan spanning kunnen komen, nu via een generator in een lodge waar we het weekend verblijven. Als ik dit schrijf zijn we al zaterdagmorgen 5u36, en we zitten in Murchison Falls National Park, zo een 500km ver van Lwengo (8u rijden op hobbelige wegen). Dit is het grootste wildreservaat van Uganda, alwaar we gisteren op safari zijn geweest en we vandaag de watervallen gaan bezoeken. Allemaal op verre afstanden van elkaar en aardeweggetjes vol met putten en waterplassen. Gisteren vanalles meegemaakt tijdens die safari (vooral op het einde), maar daarover later meer.
Eerst even terug naar ons werk en onze situatie in Lwengo. Tot donderdagavond geen elektriciteit dus vandaar de weinige berichten. 's Avonds, na een drukke dagtaak, moet alles met hoofdlampjes en bij kaarslicht gebeuren: eten, toilet, verplaatsingen… gelukkig van de hoofdlampen en de batterijen.
Het programma voor de volle maand hebben we samen met de locals opgesteld. De maandag gaan we stenen persen voor de waterputten, een mengsel van soort grint (ter plaatse uitgedolven) met cement (echte Portland) wordt in een handbediende pers gebracht en via zwaar trekken aan een lange hefboom geperst tot een soort halve maan - steen. In de namiddag hebben we de ‘reading club’ op school. We gaan dan te voet naar het plaatselijk schooltje om samen met een groepje kinderen Engelse kinderboekjes te lezen. Ze zijn zeer leergierig doch de uitspraak is zeer moeilijk. Het leerproces hier is van samen luidop teksten op te zeggen, maar individueel wordt er niemand begeleid. Je merkt dat heel goed als je begint vragen te stellen over wat er net luidop werd gelezen: ze snappen niet echt wat ze net gelezen hebben. Er is ook nog voorzien in het helpen herstellen van schoolbanken en plaatsen elektriciteit in het schoolgebouw. Dit laatste ben ik aan het uitwerken om de materialen te bestellen en gaan we hoogstwaarschijnlijk ook het ingezamelde geld voor gebruiken, samen met nog wat andere dingen. Van zodra daar 100% zekerheid over schrijf ik daarover een apart bericht.
Verder in de week hebben we op:
- Dinsdag: Agro project (groententuin onderhouden), games- en sportactiviteiten, helpen in het ziekenhuis (health center), womans club; ouderen bezoeken en footbal training na de lessen. Dit alles verdelen we natuurlijk onder ons zessen. Niet alles doet iedereen.
- Woensdag: huizen bouwen; spelen met disabled childeren; knutselles voor de kinderen op school.
- Donderdag: huisbezoeken; werken aan schoolgebouw; health day op school waar de algemene gezondheid van de kinderen wordt gechecked en opnieuw ‘reading club’
- Vrijdag: energie-efficiënte stoven bouwen maar meestal zijn we dan al op weg naar onze weekendbestemming. Over al deze aktiviteiten meer details in één van de volgende updates.
<strong>Waterprobleem</strong> <strong>
</strong>De meeste gezinnen (vaak de kinderen uit het gezin) halen water uit het dal van de bergen. Daar hebben ze een kleine put gemaakt om het regenwater dat over de velden naar beneden loopt op te vangen. Is een soort geel-bruin sopje, vol met verontreinigingen. Daar dompelen ze hun jerrycans in en lopen dan soms uren aan een stuk terug naar huis, meestal pikdonker, en met dit gewicht op hun hoofd. Heel toevallig hebben we daar foto’s kunnen van nemen, en dit is toch wel griezelig te weten dat die mensen dat verontreinigd water voor alles gebruiken, vandaar ook de vele ziektes. Dit water is het enige wat ze hebben, ook om te drinken! Regenwatertanks bouwen is dus uiterst belangrijk en is dus ook één van onze
taken hier (ook op maandag).
<strong>Boda boda’s
</strong>Kleine motoren die je hier overal ziet, en waar alles maar dan ook alles mee vervoerd wordt. Hoofdzakelijk personen, we hebben er al gezien met vijf op een motor, en daarmee de vele hellingen op. Ook worden er fietsen meegenomen dwars op de rijrichting, grote pakken die de breedte innemen van een auto… tafels…meubels…De vrouwen zitten altijd met de twee benen aan één zijde, zij zitten echt op hun gemak, wij dienen nog altijd ons evenwicht te zoeken. Bij het afdalen van een heuvel worden de motoren altijd afgezet om benzine te sparen. En indien ze benzine nemen is dit steeds maar één litertje. De reden zou zijn dat als ze gestolen worden kunnen ze dan niet te ver wegrijden of vaak rijden die mannen er mee in dienst van iemand anders en dan willen ze natuurlijk die brommer niet afgeven met nog benzine erin die door hen werd betaald. Het moeilijkste voor ons is dat evenwicht, we rijden op aardewegen vol met putten, de tegenligger of kinderen ontwijken vereist ook vaardigheid, dan moet je achteraan meebewegen of het loopt fout, en zeker als je dan met drie op dat ding zit wat voor ons meestal het geval is.
Onze eerste zondag hier zijn we naar de mis geweest in een katholieke kerk. Hier zijn vele kerken en godsdiensten. Wegens misverstand waren we wel een klein beetje te laat, doch de priester vond het wel nodig toen we neerzaten zijn mis te onderbreken om te melden dat er twee blanken welkom waren in zijn kerk. Alle hoofden draaiden zich om, en daar zit je dan… aangestaard door 6 à 800 paar ogen. De kerkdienst zelf is hetzelfde als bij ons, zeer mooi koor trouwens, veel handgeklap, en een overvolle kerk waarbij iedereen meezingt en bid. Na de mis kwam dan onverwacht wel het moeilijkste moment: we moesten vooraan komen en onszelf voorstellen. Waarom we in Uganda waren, wat we hier deden, hoeveel kinderen & kleinkinderen er waren, en dit alles in het Engels natuurlijk. Dit had ik eerder nog nooit gedaan, zelfs niet voor tien. De eerste paar seconden moest ik zoeken naar woorden tot algemene hilariteit van de ganse kerk. Intussen stond ook de ingang vol met nieuwsgierigen, dan moet je je wel een houding weten te vinden.Wanneer de priester ons Engels vertaalde in het Lugandees hadden we gelukkig de tijd om een beetje te herpakken. Na de mis buiten was er al iemand die op ons afkwam voor hulp voor zijn schooltje dat vernield was door de storm. Veel van die schooltjes hier zijn een houten skelet van boomstammetjes met soort riet er op, of golfplaat welke hier heel veel gebruikt wordt.
<strong>**
**Huizen bouwen</strong>
Alles wordt hier gedaan met materiaal van ter plaatse en dat mag je zeer letterlijk nemen. Van dikkere boomstammen wordt een skelet opgebouwd, daartussen wordt soort van riet geweven zo een achttal cm van elkaar, samengebonden met touw en stengels van de bananenbomen. Vensters worden niet voorzien, soms een open gat en enkel een voordeur. Gans dit raster wordt dan met de hand opgevuld met modder. Die aarde wordt ter plaatse uitgehouwen, tussen de bananbomen is dit zwarte grond, met bijvoegen van water wordt dit een plakkerige modder, welke met de blote voeten gemengd wordt. Bij de mensen hier valt dit niet zo op, maar wij met onze witte tenen, prachtig zicht, en zeer plezierig maar toch lastig. Ook de vrouwen staan hier op de eerste rij om mee te helpen plakken en stampen en modder aanbrengen. Bij goed aandrukken tussen die geweven stegels wordt de muur opgebouwd. Na drogen ontstaan spleten die dan weer dichtgegooid worden ter versterking. Het dak is in golfplaat, en dan is het de bedoeling om hier de goot aan te bevestigen voor de watertank (nog vele duizenden nodig). Er staan hier huisjes in die stijl van meer dan zeventig jaar oud. Regen valt hier recht naar beneden en wind is er zelden, dus de wanden blijven veelal droog.
<strong>Bezoek ziekenhuis</strong>
Marlies en de andere “meiden”, zoals de Nederlanders zeggen, zijn al meerdere malen in aanraking geweest met gezondheid en ziekenhuizen. De eerste week ben ik er eenmaal geweest en dit beeld zal wel altijd in mijn geheugen gegrift staan. Eerst was er bezoek aan de watervoorzienig van het ziekenhuis die defect was (een nieuwe tank is in aanbouw), labo, wachtzaal, wegen kindjes, allerlei ruimtes die mij vreemd zijn, enkel een foto kan hier verduidelijken wat de toestand is. De kleine ruimte waar mensen liggen die herstellend zijn was wel schokkend, kleine vensters, donker, matrassen op de grond, vrouwen die je troosteloos aanstaren en bij hun ziek kind blijven. Water, voedsel en medicatie moeten ze zelf voor zorgen of aankopen, soms zie je iemand buiten lopen die duidelijk ten einde raad is of ziek, op dat ogenblik kan je het niet meer plaatsen.
<strong>
Bezoek oudere mensen</strong>
Met de boda boda, enkelen van ons en een local (Ritah of Rose) bezoeken we oudere mensen (70 - 90 jaar) op dinsdagen. Het is ongelofelijk hoe blij die mensen zijn dat ze een bezoekje ontvangen, ook van ons, want wij zijn blanken die van heel ver komen, we nemen foto’s en dan kunnen zij dan naar kijken met ongeloof in hun ogen! Er wordt een soort rieten tapijt opengerold voor de deur wat al een verwelkoming betekent, en de gesprekken kunnen beginnen. Alles gebeurt hier trouwens op de grond, tafels kennen ze niet, de afwas wordt al bukkend op de grond gedaan. Die gesprekken zijn heel belangrijk want dit is hun enige verbinding met de buitenwereld. We zitten ergens midden tussen bananevelden en weiden en bomen, soms uren ver rijden. Bij de laatste vrouw kregen we een geschenk mee nl. twee advocados. In het terugrijden hebben we onze schoenen moeten uitdoen omdat de weg ondergelopen was en het te gevaarlijk was om met de boda en drie
personen door die poel te rijden (tot bijna kniehoogte diep!).
<strong>Niet alles is kommer en kwel</strong>
Ten slotte wil ik nog even aan dit bericht toevoegen dat niet alles kommer en kwel is hier. De mensen zijn altijd goedlachs, vriendelijk en gastvrij. Toen we eens op terugweg van school midden in een regenbui terecht kwamen en even wilden schuilen onder een afdakje, nodigde de eigenares van het afdakje ons meteen binnen in haar huis en weer werd de rieten mand opengerold. Een kort gesprekje van 15 minuten later stonden we alweer buiten, gereed om ons pad naar huis verder te zetten en één Ugandees gezin meer gesproken te hebben. De mensen zijn hier ook heel gedreven en willen vooruit. Ze berusten zeker niet in hun situatie. Zeker al de organisatie van de lokale vrijwilligers zelf hier bij Lwengo bewijst dat genoeg. Een ganse organigram, met targets en visies is uitgestippeld, echt wel indrukwekkend om te zien. Wij vergelijken alles vanuit ons Westers standpunt natuurlijk, vandaar dat veel dingen echt armoedig overkomen maar ze hebben het goed voor mekaar hier met de middelen die ze hebben en krijgen van hun overheid.
Tot een volgend bericht!
PS: Excuses voor het uitblijven van updates hier maar zonder elektriciteit is er geen internet natuurlijk en soms als er dan wel elektriciteit is hebben we geen GSM-ontvangst (wat nodig is om de internet USB-stick te doen werken). Niet makkelijk dus, maar we doen ons best.