(origineel bericht op be-more.nl)
De fabuleuze wereld van internet, guacamole en nachtelijke ontmoetingen
Lieve familie en vrienden,
Ik zit nu bij Packachere, het Backpacker’s hotel in Zomba dat opgezet is door Be More. Naast mij zit een Israëlisch meisje, tevens op de laptop. Heel gek om met zoveel moderne apparaten om me heen te zitten, je went zo snel aan zo weinig! Maar vanavond is het vooral een beetje nodig: hoewel we in Afrika zitten en ik dit als laatste had verwacht, hebben we het ontzettend druk. Dus helaas weinig mogelijkheden voor internet en om naar huis te schrijven…
Maar aan de andere kant vooral goed nieuws, die drukte! Zoals ik eerder al schreef is Likhubula Youth Organisation een ontzettend jonge organisatie, wat ons de kans geeft echt iets voor de jonge enthousiastelingen te betekenen. Hoewel ze heel veel ideeën en ambities hebben, moet eigenlijk alles nog van de grond komen. De structuur van de organisatie zit er nu een beetje in en ziet er als volgt uit: vier programma’s namelijk Youth HIV/AIDS and reproductive health, Home based and orphan care, Early childhood development en het nieuwe Community outreach program. De vorige vrijwilligers zijn druk bezig geweest met het opzetten van deze structuur en ook met het structuur brengen in de Home based and orphan care, waardoor dit programma nu erg zelfstandig loopt. De officer van dit programma is Gerald, de oudste vrijwilliger bij LIYO en tevens de enige overgebleven grondlegger. Hij kent iedereen uit alle zeven dorpjes waarin LIYO actief is en zoekt daar uit welke mensen het meeste hulp nodig hebben. LIYO probeert die hulp dan te brengen voornamelijk in de vorm van mankracht en, wanneer dit mogelijk wordt gemaakt vanuit de donaties, tevens in de vorm van materialen.
Anne en ik zijn hier de afgelopen ook nog mee bezig geweest, aangezien het zo’n groot onderdeel van de activiteiten beslaat. Vorige week is Anne met de groep (Gerald en andere LIYO-members) om langs de mensen te gaan die eerder donaties van de vorige vrijwilligers hebben ontvangen, en ik ben op een andere dag mee geweest om voor een oude alleenstaande dame een huisje te bouwen die ze kan gebruiken als washuisje. Deze week zijn we met een ander groot project van start gegaan. Er is een oude dame in het dorpje achter ons huis dat blind is en in een vervallen huisje woont. Vanochtend hebben we haar oude huisje opgebroken, zodat LIYO in de komende dagen kan beginnen met het opnieuw opbouwen van het huis. Deze bouwprojecten zijn voor ons westerlingen ook erg fascinerend om mee te maken, om te zien komen hoe er gebouwd wordt wanneer er niet even een makelaar gebeld kan worden. Eerst moeten er op het land van een dorpeling bomen gekocht en omgehakt worden, het riet ligt vaak al klaar en de banden die als touw gebruikt kunnen worden kunnen voor 30 Malawian Kwacha op de markt gehaald worden. Voor de bakstenen is er meer dan genoeg grond, waar je wat water bij doet, een oven voor maakt en zo de stenen bakt. Alles wat je nodig hebt voor een badhuisje, toilet of woning zou ik zo zeggen!
Ook voor de wezen zijn we voor de wezen een dag de community ingegaan. Er zijn ontzettend veel wezen die in groepjes van twee, vijf of zelfs tien bij elkaar wonen en door een Guardian verzorgd worden. Deze guardian´s hebben vaak echter niet genoeg geld om deze kinderen in al hun behoeften te voorzien. Een van de dingen die de wezen daardoor vaak niet kunnen doen is naar school gaan. Hoewel er voor de publieke scholen niet betaald hoeft te worden, kosten het uniform en de schriften natuurlijk wel geld. Dus is er voor de wezen uit de zeven dorpjes schriften gekocht en zijn die rondgebracht, samen met setjes kinderkleren die Anne vanuit Nederland had meegenomen.
De activiteiten van de Youth en Community outreach programma´s bestaan vooral uit bijeenkomsten. Zo worden er twee keer per week voetbal- en korfbaltrainingen georganiseerd, voor de jongens en de meiden om samen te zijn en met leuke dingen bezig te zijn. De bal wordt door LIYO meegebracht, tevens de trainer. Van deze trainingen wordt ook gebruik gemaakt door eraan voorafgaand discussies te voeren of iets te vertellen over actuele onderwerpen als HIV/AIDS, seksueel contact, human rights, enzovoorts. De actieve LIYO-members zelf komen ook een of twee keer per week bij elkaar om dergelijke onderwerpen te bespreken. Eerst vroegen we ons af waarom ze die bijeenkomsten ook niet open houden voor alle jongeren die langs willen komen, maar ondertussen begrijpen we waarom ze ervoor gekozen hebben dit binnen LIYO te doen. Ook binnen LIYO is er vaak nog veel onwetendheid over bijvoorbeeld HIV/AIDS, zoals we vanmiddag ook weer gezien hebben tijdens Youth Meeting. En als organisatie willen ze duidelijke en ook congruente informatie naar buiten brengen. Beschermt een besnijdenis je nou wel of niet tegen HIV?
Een andere meeting die vorige week opnieuw van start moest gaan, was de Women Empowerment, op woensdagmiddag. Helaas is er die keer niemand op komen dagen. Later kwamen we erachter dat er een begrafenis was geweest (het is ongelofelijk hoeveel activiteiten we al hebben moeten annuleren vanwege begrafenissen, per week). Gisteren was het dus even afwachten, maar toen wij aan het einde van de dag thuiskwamen, kwam onze buurvrouw enthousiast op ons afgelopen: er waren veertien vrouwen bij de Women Empowerment! En het was ontzettend interessant geweest, ze hadden ook al alle rollen verdeeld binnen de groep en allemaal plannetjes gemaakt om met zijn allen samen te gaan werken. Onze buurvrouw is trouwens de vrouw van William, de directeur van LIYO. De organisatie speelt zich op het moment dan ook meer op onze veranda af, dan in de tijdelijke office.
Het Early childhood development-programma bestaat uit twee nursery schools, die ook door de vorige vrijwilligers zijn opgeknapt. Deze schooltjes zijn bedoeld als opvang en voorbereiding op de primary schools, gratis en voor de allerkleinsten. Vorige week hebben we bij beide schooltjes een ochtend meegekeken. De scholen zijn net twee weekjes weer van start, maar we zagen dat er überhaupt nog heel veel te doen is. Het belangrijkste zijn misschien nog wel de leraressen. Dit zijn jonge meiden, die zelf vaak nog op de secondary school zitten en voor 1000 Kwacha per maand (iets meer dan vier euro)vijf ochtenden in de week op de nursery school zijn. Logischerwijs zijn dit dus geen opgeleide leraressen, het communiceren met hun in het Engels bleek ook erg lastig. Bij William hebben we nu een balletje opgegooid om eens uit te gaan zoeken bij andere projecten waar Be More mee samenwerkt, die ervarener zijn, of de leraressen daar die van LIYO niet een cursus willen geven. Hopelijk kan Anne daar volgende maand verder mee gaan.
En zo hebben we op het moment eigenlijk behoorlijk veel balletjes die we de lucht in proberen krijgen. Iets wat al een hele tijd loopt is de zoektocht naar een eigen office. LIYO heeft nog geen eigen office en wil nu heel graag van het donatiegeld dat ze gespaard hebben een stuk grond kopen. Van daaruit kunnen ze dan een office bouwen die echt hun eigen plak zal zijn, tussen alle zeven dorpjes in, waar ze alle meetingen kunnen houden, nog een nursery school kunnen bouwen en de overige grond kunnen gebruiken voor een animal farm of garden. Dit laatste zal ook een belangrijk deel van de plannen zijn, aangezien LIYO op het moment nog helemaal geen eigen inkomen heeft en dus afhankelijk is van de donaties via Be More. Alleen blijkt het erg moeilijk een mooi stuk land voor een goede prijs te krijgen. Voornamelijk, zegt William, omdat men weet dat zij met Wazungu samenwerken en dus denken dat ze wel vel geld te besteden hebben. Maar goed, het mooie is dat we ondanks de problematiek waar LIYO tegen aanloopt voor het vinden van een office, toch al een paar Income Generating-projects van start krijgen. Deze week is er een stuk grond gevonden die we voor komend regenseizoen voor 5.000 Kwacha hebben gehuurd en als tuin gaan gebruiken. Vanmiddag is er besproken wat voor voedsel ze er willen planten, waarschijnlijk voornamelijk mais (voor de nsima die ze hier drie keer per dag eten), sweet potato’s en tomaten. Daarnaast hopen we de fietstaxi’s komende week af te krijgen! Ze doen het al, we hebben de field visit naar de orphans afgelopen week ook al op de fiets gedaan, maar om als echte taxi’s door te mogen gaan moet de bekleder nog een mooi zitje achterop maken. Als het goed is gaan de leden daar dit weekend achteraan. Dan kan LIYO vanaf volgende week zijn eerste eigen geld verdienen!
Als laatste waren Anne en ik er al snel achtergekomen dat er behalve in de verschillende programma’s ook in LIYO zelf nog veel geïnvesteerd kon worden. En na deze eerste weken blijken dat ook nog eens erg goede en dankbare investeringen te zijn. William ziet heel graag dat over een tijdje LIYO, als een organisatie, zelfstandig te werk kan gaan. En hoewel de vrijwilligers allemaal erg gemotiveerd zijn, hebben de meesten van hun nooit de kans gehad hun middelbare school af te maken en hebben ze weinig ervaring met de activiteiten waarmee ze via LIYO nu in aanraking komen. Voor veel van de members behoorlijk grote en moeilijke, nieuwe verantwoordelijkheden. Maar ze willen wel heel graag! Dus zijn Anne en ik twee klasjes begonnen. Eerst Engelse les: afgelopen maandag hebben we onze tweede Engelse les gegeven, weer zo’n opkomst en zo’n succes als de eerste keer. Tussen de lessen door komen de verschillende LIYO-members regelmatig bij onze veranda langs om of een woordenboek te lenen om random wat nieuwe woorden te lezen, of om te proberen ons over te halen toch minstens twee Engelse lessen per week te doen.
De andere ‘gratis educatie’ die we hebben gestart en de vrijwilligers willen aanbieden, is een internetles. Afgelopen dinsdagochtend zijn we met twee van de LIYO-members naar town gereden en in het internetcafé gaan zitten. Beiden een eigen computer, met ons erachter, klaar om een e-mailaccount aan te maken. Tjeempie, dan word je even weer goed met je neus op de feiten gedrukt! Het was echt bijzonder er weer van bewust gemaakt te worden hoe bepaalde dingen die voor ons zo normaal zijn, voor hun een hele nieuwe wereld is. Onze muis-en-toetsenbord-motoriek, die bestaat hier nog helemaal niet! Maar stap voor stap leren ze die wereld toch kennen, maken ze een e-mailaccount aan, zelfs een facebookprofiel en gebruiken ze de zojuist geleerde woorden uit de Engelse les (enthusiastic) voor hun eerste geschreven mailtje. Het plan voor de komende maanden is nu om iedere week een internetles te doen, per LIYO-member één Be More-vrijwilliger en twee lessen per member. Zo hebben ze over een tijdje allemaal een e-mailaccount!
Vanaf het internet wil ik eigenlijk nog een klein uitstapje maken en terugkomen op de titel van deze blog. Afgelopen weekend zijn we met een aantal Be More-vrijwilligers naar het Zomba Plateau gegaan, de berg waar Zomba aanligt. Een mooi plekje om na een drukke week bij te komen. En daarnaast een paradijs voor wie twee weken lang hetzelfde heeft gegeten: de kinderen verkochten er aardbeien, wilde frambozen en bramen bij de vleet, we hebben op de terugweg drie avocado’s op de kop getikt en op zaterdagmiddag zelfs een chocoladetaartje gegeten. Wat een genot! Maar het echte genieten kwam eigenlijk pas na het weekend, toen we al deze etenswaren (behalve het chocoladetaartje) mee terug naar huis hadden genomen. Veel kinderen hadden nog nooit een aardbei gegeten, dus die hebben we uitgedeeld. Daarnaast had niemand nog nooit guacamole gegeten, het enige recept voor avocado’s dat ik ken. Dus hebben we op zowel maandag als dinsdagavond als ‘voorgerechtje’ (wat een luxe!) guacamole met chips gegeten. Je had de gezichten van al die buren moeten zien!
Ik begin nu toch wel te voelen dat ik volgende week alweer vertrek, en heb daar best moeite mee. Ten eerste omdat je wat betreft LIYO zoveel activiteiten die nu bezig zijn, mede dankzij ons, achterlaat. Sommigen af, sommigen nog niet af. Dat is ook de reden dat we het nu en waarschijnlijk ook volgende week zo druk hebben, om in ieder geval wat puntjes op de i te zetten. Maar wat het misschien nog wel zwaarder maakt zijn de mensen die je achterlaat. In mijn vorige blog schreef ik al het verhaal van een jongen die bijna zijn hele familie is kwijtgeraakt. Een jongen van ongeveer mijn leeftijd, met vergelijkbare ambities, maar met onvergelijkbare en oneerlijke kansen. En zo hebben we ook deze week nog weer veel meer verhalen gehoord, met name verhalen van LIYO-members, hun motivatie voor het vrijwilligerswerk dat ze nu doen. Het lijkt mij heel lastig mij over een maand of een halfjaar weer eens te beseffen dat er zoveel paralelle levens zijn, zo dichtbij, die er zo anders uit zien. Ik zou zo graag een klein stukje van mijn geluk met hun willen delen, al was het maar 1%…
Voor mij is het erg fijn om te weten dat Anne hier nog een maand blijft, zodat ze dat wat we nu opgestart hebben door kan geven aan de nieuwe vrijwilligers van volgende maand. We hebben al contact met ze gehad en zij hebben er ook helemaal zin in! Een van de dames die volgende maand komen, blijft zelfs vier maanden. Ik denk dat zo’n continuïteit erg goed voor LIYO zal zijn.
Als allerallerlaatste, de ‘nachtelijke ontmoeting’ en een slaapliedje in Chichewa als toegift. De afgelopen drie dagen hebben we elke avond een poosje stroomuitval gehad. Soms tien minuten, soms een uur en gisteren de hele avond. En eigenlijk waren we daar best blij mee. Vlakbij ons huis zit namelijk een pub, vol dronken dansende mannen en muziek (wel leuke muziek, voor wie nieuwsgierig is , zoek maar eens naar Organised Family (vooral het nummer Koka Kola) of The Black Missionaries). Oftewel, zolang de elektriciteit het doet geen moment echte stilte. Gisteren wel. Voor de rest verliep de avond helemaal normaal, ritueel na het eten met Darlington een kopje thee en daarna samen tandenpoetsen en met onze koplampen op naar het toilet, hopend dat je later in de nacht wanneer de beesten naar buiten zijn gekomen niet nog een keer hoeft. Elke avond gaat een van ons tweeën als eerste het wc-hokje in, terwijl de andere buiten staat te wachten, muziek te luisteren en sterren te kijken. Maar gisteren was het een wat bijzonderdere avond. Ten eerste vanwege de rust, ten tweede vanwege de volle maan en ten derde vanwege de vijf buurmeisjes die ons in het donker op kwamen zoeken. Eerst kwamen ze mij om mijn naam vragen en toen ik ging plassen heeft Anne het gesprek overgenomen. Het eindigde in een dikke knuffel van alle vijf voor alle twee, voor het slapen gaan. Misschien de volgende keer dat de elektriciteit uitvalt weer, ik hoop het.
Gona mwana
Uleke kulira
Mbalame zonse zagona
Muzisa zawo zabwino
Gona mwana