Afgelopen maand getrokken over Sulawesi en in prima hotels gezeten: het bijzondere Hotel Heritage met het beste buffet van de hele vakantie en het mooiste ontwerp (Toraja huizen) verdient een extra pluim!
Absoluut dieptepunt was BUnaken, zowel het eiland als het verblijf. Bunaken is een soort Texel voor de Indonesiers, het is er overvol, echt smerig, een grote vuilnisbelt van plastic, het verblijf is schreeuwend duur en de kwaliteit minimaal. Op Bunaken Island Resort vonden we daarnaast nog een puinhoop qua management. Het resort was totaal overboekt en mensen werden zonder pardon in een naast gelegen veel slechter resort gestopt, terwijl ze voor het dure Island resort betaald hadden. We hebben nog nooit ergens zo’n rotzooi en niet klantvriendelijke mentaliteit meegemaakt als op dit Island resort. Niet doen zou ik zeggen. Wat dan als je perse toch naar dit eiland wilt (bv om te duiken?), over het BUnaken Village resort hoorden we positieve berichten (NL management), maar een veel betere ervaring hadden we zelf met het aan de overkant gelegen Manado Sedona Hotel. Een super duikschool bovendien in een prima hotel!
Ouch…dat is minder om te lezen. Wij gaan in december 3 weken door het noorden van Sulawesi reizen, en stoppen o.a. voor 4 nachten op Bunaken. Jammer dat het daar zo achteruit aan het gaan is. Was het duiken zelf nog wel de moeite waard? Wij opteren voor The Village, maar dat is best prijzig (net als alles).
Manado Sedona…is dat kleinschalig aan het strand? Ik zoek eigenlijk nog een betaalbare en vooral relaxte plek voor de laatste paar dagen. Geen zin in dure grappen, gewoon basic maar leuk ergens in de omgeving van Manado. Zou dit voldoen?
Hoi Ilya, The Village heeft een NL eigenaar en staat goed bekend. Probeer vooral ook de massages daar, die schijnen erg goed te zijn. Ben tzt benieuwd naar je ervaringen over Bunaken Island Resort, dit ligt weliswaar een half uurtje lopen bij The Village vandaan, maar heeft eveneens een NL eigenaar, en het is op Bunaken erg ons-kent-ons. B
unaken Island was voor ons, en voor iedereen die er toen zat, de ergste nachtmerrie die we ooit hebben meegemaakt. Overboekt, management was een rotzooi, er waren maar 6 cottages, en niemand zat in de cottage die geboekt was, de rest werd in een veel slechter resort gestopt. Affijn, zie mijn eerdere verhaal.
Als je even googled op Sedona Manado zal je zien dat het wel aan het strand ligt, maar het is niet erg basic. Een groot hotel, maar wij vonden het desondanks niet grootschalig overkomen. De duikschool die er zit is echt super super! Veel beter dan op BUnaken. Sowieso vonden wij Bunaken erg tegenvallen. Het is niet het relaxte, tropische eiland dat je verwacht, eerder een soort Texel, vol lokale toeristen, sterk vervuild ook. Maar misschien is dat in december weer heel anders, ben benieuwd naar je ervaringen!
Duiken: is mooi, maar ook sterk vervuild en erg druk. Soms kwamen we boven en wisten we nauwelijks meer welke boot nu van ons was (van de 30 die er lagen), en lag ons hoofd in een zee van afval varierend van plastic zakken tot luiers en maandverband… Wat wij wel weer erg mooi vonden op Sulawesi was TOrajaland, bijzonder cultuur en natuur. Maar dat is central Sulawesi en misschien bezoeken jullie dat niet. Groet van Ilse
We hebben de boekingen rond. Helaas was de Village gesloten vanwege onderhoud. We zitten nu een paar dagen in Sea Garden, en daarna een paar dagen in Mamaling. Beiden overwegen positieve reviews. Had zelf liever aansluitend ergens willen zitten, maar dat zat er niet in. Nu dan twee resortjes bekijken, we zien het wel. We kijken eigenlijk nog het meeste uit naar muck diving bij Lembeh. We hebben daar Divers Lodge voor een paar nachten geboekt. Verder heb ik verre familie in Tomohon wonen, dus die omgeving zit het ook wel snor. Kan niet wachten :). Wel jammer dat we er gaandeweg achter zijn dat er zoveel is dat we nu niet gaan zien…maar dat komt dan de volgende keer nog wel. Dan wordt het Makassar, Wakatobi, Toraja, Lore Lindu en Togian…
Ha Ilya, goed om te horen dat je geboekt hebt, muckdiving is ook mogelijk in Bunaken, heel bijzonder idd, o.a. heel bijzondere ‘futuristische’ naaktslakken en pygmeezeepaardjes, hoewel je die ook zonder muck goed kan spotten, met de juiste gids. Als je gaat duiken voor de village van BUnaken zelf, zijn er extreem veel schildpadden, tot zoveel in een duik aan toe (ik telde er tijdens een duik 26), dat je denkt: nu even niet ;-). Het mooist, beste, leukste en ga zo maar door hebben wij zelf gedoken met de duikschool in Hotel Sedona in Manado (Manado is 25 min met het pontje). Van steden als Makassar (en ook Manado) hoef je niet al te veel te verwachten. Toraja is wel erg bijzonder om nog een keer te doen! Fijne vakantie, groet Ilse
Thanks voor de leuke input
We doen dit keer alleen de noordkant; 1 nacht Manado, 5 nachten Bunaken, 4 nachten Tomohon en omgeving, 2 nachten Tangkoko, 3 nachten Lembeh en nog 4 nachten bij Wori. We wilden het rustig aan doen, en overal de tijd voor nemen. De volgende keer starten we wrs in het zuiden, en dan door richting Toraja en Togian.
Wat jammer dat je zo’n slechte ervaring hebt gehad. Wij hebben het helemaal fantastisch gehad.
Het hotel klinkt inderdaad hopeloos.
Misschien maakt het uit of je er op een zondag bent. Dan kun je op alle Indonesische stranden lokale dagjes mensen tegenkomen. Dat is even wennen, maar als je er over heen zet, kun je er een grappige ‘culturele’ ervaring van maken. Menigmaal zijn wij door nieuwsgierige families uitgenodigd om er bij te komen zitten en mee te doen met hun picknick.
Plastic. Dit is natuurlijk een enorm probleem. In dit soort landen wordt men helemaal niet opgevoed met het idee dat plastic in zee gooien geen goed idee is. Omdat Bunaken maar een uur van Manado ligt, kan er rotzooi uit Manado aan komen. Dit hangt af van de stroming.
Vandaar dat je over Bunaken heel verschillende ervaringen tegen kunt komen. Wij zijn geen plastic tegengekomen tijdens het duiken. Ja en het resort hield hun terrein natuurlijk goed schoon. We zijn wel naar de haven gelopen, en daar gooien de locals natuurlijk wel van alles neer, zoals overal, helaas.
Wij hebben een van onze mooiste duikervaringen op Bunaken gehad. De koraalmuren zijn fenomenaal! Er zijn enorme reuzeschildpadden die we van super dichtbij zagen. We hadden een blacktip haai (ongevaarlijk) boven en onder ons, wat echt geweldig was. O ja en er is natuurlijk allemaal Macro spul voor de duikliefhebber.
Wij vonden het in eerste instantie ook een flinke hap uit ons budget, maar het was het wel waard! Al je maaltijden (vaak 3 gangen), thee, koffie, drinkwater is inclusief. Vergeet niet dat alles gehaald moet worden van het vasteland. Voor Indonesie geldt de vuistregel: hoe verder van Java, hoe duurder het vaak wordt (want meer transport kosten).
Ik hoop dat je net zo’n mooie ervaring hebt als wij Ilya!
Wij zijn inmiddels alweer even terug. Het was werkelijk fantastisch. Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen manier waarop/hoe een bestemming ervaren wordt. Wij reizen vrij veel en zijn ook best veel gewend. Bunaken is prima wat ons betreft. Heerlijk kleinschalig en zelfs wanneer alle resorts vol zitten lijkt het nog alsof je de enige op het eiland bent. Wij zaten een paar dagen in SeaGarden; simpel maar prima…werkelijk schitterend huisrif waar je perfect kunt snorkelen.
Daarna een paar nachten in Mamaling. Ook een leuk resort; net wat meer luxe vergeleken SeaGarden. Bij beide resorts gedoken. SeaGarden beviel net wat meer. Wel kleine duikscholen, wat erg prettig was. Ook bij de duikspots was het nooit druk.
Ik vond het een perfecte plek. Prachtige wall dives en een heerlijk sfeertje. Ik heb echter niks met full board. Ik vond het verschrikkelijk dat je telkens moest eten wat de pot schaft. Elke keer was het iets anders, toch vond ik het eentonig. Ieder zijn ding, maar ik ben geen goede eter op vakantie. Ik eet normaal gesproken wanneer hij mij schikt en liever niet op vaste tijden. Het was echter geen grote ramp natuurlijk :).
p.s. duiken op Lembeh was misschien nog toffer…
Ha Ilya, leuk om je ervaringen op Bunaken te horen, ik herken er veel in. Ook wij zijn geen liefhebbers van Full board, om dezelfde reden, en ook wij merken dat de ervaringen van mensen (op diverse forums) sterk afhankelijk zijn van de (hoeveelheid) reiservaring. De sfeer op Bunaken was zeker leuk, we hadden alleen de pech van een superslecht resort en het feit dat er idel fitri was, dus razenddruk met lokale vakantiegangers. Ik hoor je niet over de pollution die wij op Bunaken toch ook aanzienlijk vonden. Ben zelf dol op schildpadden en niets is zo treurig als de schildpadden rond Bunaken die tussen de plastic bags, bekertjes, luiers en andere troep eigenlijk geen normaal bestaan hadden. Zelf zijn we net terug uit de VAE, 2 jaar geleden in Oman geweest, water visibility hier hetzelfde, slechts een meter of 10 door de vele algen. Toch genoten, want geen vuil te bekennen. 't is wel speuren, maar ook hier het nodige moois gezien onder water. Zo heeft iedere bestemming toch zijn voors en tegens, wat is jouw mooiste duikbestemming geweest?
Tja, Sulawesi is zo mooi, alleen moet je dan met het goede vervoermiddel gaan. Neem de fiets en maak een trip van een paar weken over keine weggetjes. Het contact met de lokale bevolking is overweldigend. En natuurlijk ook de landschappen, rijstvelden en niet te vergeten Toraja land. De accomodaties, eenvoudig tot luxe en betaalbaar. Duiken? Via een lokale agent in b.v. Makassar is alles te regelen. Kijk op www.awol.nl
Tot nu toe vinden wij Lembeh het mooist. Zoveel te zien, en de perfecte manier van duiken voor ons. Ik ga redelijk snel door mijn lucht heen, dus een duik op maar 6 meter is super. We hebben er zoveel gezien, het deed elke duik ervoor verbleken. Nu vinden wij het leuk om naar klein spul te zoeken, en Lembeh is echt een paradijs daarvoor.
Ik vond het wel meevallen met de vuiligheid rond Bunaken. Het is een kwestie van pech hebben, want de stroming rond Manado neemt alles mee het marine park in. Ik denk dat de locals van Bunaken Village ook nog wel wat kunnen leren, maar wij hadden misschien geluk die week dat we er waren. Natuurlijk zag ik diverse zakken en erger ronddrijven, maar het heeft mijn duikplezier er totaal niet beinvloed.
Wij waren er dus in december. Op papier niet de beste tijd, maar wij hebben er geen regen gehad en gedoken onder perfecte condities (mazzel?)…
Hoi Ilya, leuk om je ervaringen te horen, en echt bijzonder dat jullie geen last hebben gehad van vuil. Indonesie vonden wij (zowel borneo, java als sulawesi) een van de meest vervuilde landen waar we ooit geweest zijn, het overgrote deel vd bevolking heeft totaal geen interesse voor milieu en gooit alles van oudsher in het water. Wij doken aan de zijde van Bunaken Village en het vulkanisch eiland waar je recht tegen aan kijkt, ook de zijde waar de boten met dagjesmensen uit Manado naar toe gaan. Het strand daar was een grote vuilnisbelt. Op het water grote eilanden van plastic. Bij het bovenkomen moesten we zeker 80% van de duiken een weg banen door het vuil. We namen wel eens het eea mee in grote netten, maar het was eigenlijk niet te doen. Ook troffen we veel beschadiging en koraalverwoesting van vissen met explosieven. Met kunstmatig koraal werd geprobeerd dit op te vangen, maar het leek wel een mijnenveld op sommige plekken. We vonden het schrijnend zoals hier werd omgegaan met zo’n prachtige natuur en onderwaterleven. Lembeh komt na jouw aanbeveling zeker op mijn lijst, ook wij duiken het liefst op klein spul. En dat was er in Indonesie zeker, bijna futuristische naaktslakken, prachtig koraal en kristalhelder water. Ondanks de vervuiling, zeker een van de mooiste duikstekken waar ik geweest ben, groet weer
[quote=“Ilse365, post:9, topic:116187”]
…De sfeer op Bunaken was zeker leuk, we hadden alleen de pech van een superslecht resort en het feit dat er idel fitri was, dus razenddruk met lokale vakantiegangers.
Hoi Ilse,
Ah Idul Fitri (Suikerfeest) verklaart een hoop! Dan is echt het hele land op pad, en die lokale dagjes toeristen kwakken inderdaad al hun eten en plastic zo achter zich neer! Dat zal ook niet helpen voor de zee op dat moment. Inderdaad, is men hier niet opgevoed met het idee dat je geen plastic in zee of de natuur gooit. Zij denken: opgeruimd staat netjes! Gelukkig, onder invloed van reizigers die het goede voorbeeld geven, worden meer lokalen bewust. Zo hebben wij in Ujong Kulon (Park in West-Java) een lokale man ontmoet die een afval project runt. Bijzonder!
Balen voor jullie. Maar wij hadden dus net als Illya geen problemen met plastic afval in zee tijdens het duiken. En 30 bootjes tegelijk herken ik ook helemaal niet. Ik denk dat dat ook kwam door Idhul Fitri?? Meestal alleen onze boot en soms nog een ander, waarschijnlijk als het weer precies goed is voor een specifieke plek.
Living Colours (Finnen) heeft goede naam, maar onze favoriet is ook Bunaken Village (Nederlands/Indonesisch). Heeft ook een zwembad, best fijn af en toe, heerlijk eten. Dit boeken we ook voor onze reizigers en nooit klachten.
Hoi Paulien, n.a.v. jullie verhalen denk ik idd dat de drukte kwam (bootjes, toeristen) kwam door Idul Fitri. Het hele land stond op z’n kop en het werd al weken vooraf in de media aangekondigd, ook vanuit Makkassar en op de vliegvelden enorme drukte van families gestouwd in auto’s/vliegtuigen, op weg naar familie. Wel leuk om eens mee te maken. Plastic en vuil blijven zowel onder als boven water grote problemen geven in Indonesie, evenals het vissen met explosieven. groet weer van Ilse
Hallo Ilse, wij gaan deze zomer een maand naar Indonesië en ik wou eens horen of jullie vorig jaar veel last gehad hebben tijdens de ramadan? Ik bedoel dan om logement of eten te vinden?
Vinden jullie een maand Sulawesi niet te lang (als niet-duikers)? Aangezien er toch niet zoveel bezienswaardigheden zijn dacht ik er nog een tochtje door Lombok en Flores bij te nemen. Iemand suggesties? Bedankt en grtjs. NIK
Hoi Nik, met logement en eten vinden geen moeite, en een maand Sulawesi zou voor ons iets te lang zijn, er is veel te doen en te zien (zeker in de binnenlanden, steden zijn minder bijzonder), maar het ligt maar net aan je tempo of je daar een maand voor nodig hebt, wij gaan over het algemeen vrij snel. Rond idul fitri is er een enorme uittocht en erg druk op vliegvelden en op de weg. Als je meer wilt weten, mail gerust
Sulawesi is mijn favoriete eiland. Juist omdat veel nog zo onbekend is, sta je telkens voor een verrassing. Ik kan met gemak een maand in Sulawesi spenderen, maar dan meer dan Tana Toradja en Bunaken. Tempe meer, wandelen Maros, trekking in Tana Toradja en slapen bij mensen thuis. Dan door naar Centraal Sulawesi met het Poso meer (Poso meer overvaren), met uitstap naar de Bada vallei (megalieten, ik zeg altijd maar beelden a la Paaseilanden) en Togian eilanden (heerlijke off the beate track eilandjes, super voor duikers, maar ook goed snorkelen dus). Dan zitten wij (met ons programma) al op 3 weken. Vervolgens kun je ergens anders naar toevliegen. Blijf je in Sulawesi, dan kun je naar Manado vliegen en daar Tangkoko (tarsiers) en Tomohon (vulkaan, hotsprings, zwavelmeer). Maar je kan natuurlijk ook een rondje in het zuiden doen, van een dag of 10 en dan naar een ander eiland vliegen. Meer mensen combineren het met Flores of Lombok. (Flores (+Komodo) en Lombok (+Gili) combineer je toch vaak met nachtje Denpasar op heen en terugreis ivm aansluiting op je vluchten/niet missen. Daar kun je dus ook wel met gemak 3 weken zoet mee zijn.
De onbekende dingen zijn vaak het leukste! En een beetje de tijd hebben…