(origineel bericht op be-more.nl)
26 juni woensdag
Afgelopen nacht een heel stuk beter geslapen tot half 8, zal vast van alle indrukken gekomen denk ik. De planning van de dag was toch veranderd, we moesten om half 9 klaarstaan en zouden dan naar het regeringsziekenhuis is Rakai bezoeken. We werden hier begeleidt door Abbat. Om half 9 stond de taxi klaar en raad eens, we gingen met zn 8en in de taxi, 3 voorin en 5 achterin. Het record staat op 11 personen, wie weet ga ik dat ook nog meemaken. Eenmaal bij het Rakai hospital kregen we een rondleiding van Abbat en de plaatselijke artsen. We hebben de administratie gezien, de vrouwenafdeling waar ook de familie weer naast ligt. Hier lagen de vrouwen zelfs in de gang op de grond. Een soort teaching room waar de patient les kreeg in bv medictia inname, hygiene, behandeling etc. Het lab waar de mensen geprikt werden waarna ze binnen 5 minuten de uitslag van kregen. Het prikken en het testen gebeurt gewoon in dezelfde kamer. Ook heb ik de sterilisatieafdeling gezien. We mochten er gewoon naar binnen met onze schoenen aan, zonder speciale kleding. Heel bizar. De gesteriliseerde scharen hingen in het raam aan het rek te drogen. Daarna lag het op een hoop op de aanrecht. Daarna de operating room met rondvliegende vliegen, bloedvlekken op de vloer, een ok bed wat er vies uit ziet, een ^steriel^ karretje met diverse medicatie. De bevallingskamers waar vrouwen met 1 meter tussen hen in lagen te bevallen, waarvan 1 vrouw een zware stuitbevalling had. De voetjes kwamen namelijk als eerste, het hoofdje lag klem, de vrouw werd overdwars ingeknipt, zonder verdoving en niet tijdens een wee. De hand van de arts ging totaal naar binnen en op die manier werd het kind eruit getrokken. Dit hadden 2 medevrijwilligersters gezien die hierdoor, begrijpelijk, totaal van slag waren. Ze vertelden ook nog dat de vrouw geen kik heeft gegeven, ondanks de onmenselijke pijn die ze heeft gehad. Toen de vrouw een keer de verpleegkundige had willen vastpakken voor steun kreeg ze een tik op de vingers omdat dit hier niet de gewoonte is. Ook is de vader niet aanwezig bij de bevalling. Verder hebben Linda en ik in de apotheek geholpen met medicijnen uittellen en deze in zakjes gedaan. Dit waren oa medicijnen die gegeven worden aan mensen die besmet zijn met HIV, een antibiotica cotrimoxazol. Ondertussen ging in het apotheekje de patientenstroom gewoon door. Als de patient bij de dokter was geweest kreeg hij zijn map mee die hij dan in een doos bij de deur mikte die vervolgens door de verpleegkundige werd gepakt. Deze pakte dan de medicijnen bij elkaar van het karretje en riep de patient van het bankje wat langs de muur stond die dan zijn middel kreeg met inname instructie. Dit alles gebeurde in een ruimte van ongeveer 12 m2. Om 12 uur zijn we daar weggegaan weer terug naar Rakai. Dit keer met 9 personen in de taxi, 3 voorin en 6 achterin. Jaja we gaan al richting de 11.
Eerst hebben we in ons appartement even een boterham met koffie genomen en om 2 uur waren we weer in het KMC. (het vrijwilligersziekenhuisje) Hier zagen we de vrouw die gisteren al weeen had maar nog steeds niet bevallen. Er werd beloten tot een sectio. De moeder was erg teleurgesteld omdat ze al zo lang bezig was. Haar reactie was so much pain and all for nothing. Ze was er ook van overtuigd dat haar kindje al overleden was, ze ahd namelijk al eerder 2 kinderen verloren. Toen ze werd klaargemaakt moest ze eerst zelf naar een andere tafel lopen en kreeg ze daar een catheter, wat weer een zeer pijnlijke aangelegenheid was. Vervolgens werd er een infuus aangesloten met een half litertje vocht. Toen het infuus niet liep werd er wat aan getrokken en geduwd en zie daar, hij deed het weer. Vervolgens moest de vrouw weer opstaan en naar de brancard lopen waar ze op haar eigen lakens, die ze van thuis had meegenomen, kwam te liggen. Toen ze hierop lag ging haar legden haar man en haar moeder hun handen op haar en gingen ze samen bidden. Hier krijg je echt kippenvel van, erg ontroerend om te zien. De brancard werd naar buiten gebracht want de operating room was in een ander gebouwtje, over een hobbelig paadje. Vervolgens moest de vrouw van het ene bed over een laag muurtje op een ander bed klimmen waar ze weer een eigen laken op hadden gelegd, en dit allemaal naakt. Toen ze eenmaal op de ok lag plakte de anaesthesist met een pleister de stethoscoop vast op haar borst. Ondertussen moest de chirurg nog zijn handen wassen maar de kraan deed het niet, dit keer was de watertoevoer uitgevallen. Marlies had gelukkig nog een flesje water bij haar en daarmee heeft de chirurg zijn handen gewassen. Vervolgens kreeg ze neusbrilletje op voor de zuurstof. De anaesthesist spoot wat in het infuus, wat gewoon op de hand loopt, en de vrouw was klaar voor ok. Als ok kleding kreeg ik echter wel een pak aan, muts op, mondkapje voor, croqs aan en klaar is kees. Je kon zo vaak je wilt door de houten klapdeurtjes de ok in en uit lopen. De chirurg zette de incissie en scheurde verder de buik met de hand open. De baarmoeder werd wel weer voorzichtig opengesneden en het kindje kwam al snel tevoorschijn in groenig vruchtwater. Gelukkig begon het kindje vrij snel te huilen wat een bijzonder mooi geluid is. De vrouw bloedde echter hevig en het bloed werd met de handen uit de buik geschept en in een bekkentje gedeponeerd. De baarmoeder werd voor het gemak maar even boven op de buik gelegd. Het bloed werd nogmaals met de handen weggeschept en daarna kwam er een gaas bij dat vanaf moment 1 gebruikt was. Het gaas werd gewoon uitgewrongen en weer gebruikt. Gelukkig werd de bloeding snel gevonden en kon het hechten beginnen. Eerst de baarmoeder, o een stukje vergeten te hechten, nog maar een steekje erbij, o aan de achterkant bloed ook nog wat, daar maar een hechtinkje bij en zo ging het lang door. Ondertussen zat ik al lang op mn hurken tegen de muur verbijsterd en duizelig toe te kijken. Toen alles goed gestelpt was werd dezelfde doek in de buik gedouwd om de bloedstolsel te verwijderen, ook dit gebeurde meerder malen met dezelfde doek telkens weer werd uitgewrongen. Uiteindelijk vonden ze het goed en werd de baarmoeder terug de buik ingeduwd en begon het verdere hechten. Vreemd genoeg ging dit wel allemaal vrij nauwkeurig en netjes. Het uiteindelijke resultaat zag er netjes uit. Ik ben toen maar weer naar buiten gegaan en heb eerst maar een tijdje op een muurtje gezeten om bij te komen. Ik zag wel de vader regelmatig kijken en heb hem naar zijn kindje gevraagd wat hij vol trots liet zien. Wat een mooi en zacht kindje. De vader bedankte ons heel erg dat wij erbij zijn geweest terwijl we alleen maar hadden toegekeken en gehuiverd. Het is voor hun echter een hele eer dat een blanke meekijkt. Ook dit is niet te bevatten. Voordat we terug naar ons appartement gingen wilde ik eerst de moeder nog terug zien komen om het voor mezelf wat te kunnen afsluiten. Al snel kwam ze er weer aan door de buitenlucht over het hobbelige paatje op haar zij liggend. Toen ze werd overgetild hoorde ik haar een kreet van pijn slaken. Pijnstilling kent men hier niet, het zwaarste schijnt diclofenac te zijn. Niet te geloven. Het infuus was inmiddels gestopt en krijgt ze ook niet meer. Ik hoop dat de vrouw de nacht wat door kan komen zonder al te veel pijn. Ik wil haar in ieder geval morgen nog even zien, evenals haar mooie kindje.