Interview
Vanaf 1986 brengt Jan Goutier de meeste tijd van het jaar in Mexico door, maar komt nog regelmatig in Nederland. Jan runde een Bed & Breakfast in Tehuacan. Wat bewoog Jan naar Mexico te gaan en zijn zijn verwachtingen waar geworden? Wereldwijzer vroeg het hem.
1- In welk land woon je momenteel en sinds wanneer?
Ik woon beurtelings in Mexico en in Nederland. ’s Winters zit ik in Mexico en in de zomer ben ik in Nederland. Ik kom al in Mexico vanaf 1986, minstens 1 keer per jaar. In 1987 heb ik een half jaar in Mexico stad gewoond en vanaf 2008 woon ik een maand of 8 per jaar in Tehuacan, Puebla.
2- Wat is de reden geweest om naar Mexico te verhuizen?
Ik woonde met mijn Mexicaanse vrouw in Nederland. In december 1987zijn we naar Mexico gegaan met de bedoeling om daar te blijven. Ik was in dienst van de overheid en ik heb gebruik gemaakt van de zogenaamde levensloopregeling waarmee je vakantie of verlof kunt opnemen. Je stort dan maandelijks een deel van je salaris in een pot waarmee je vrije tijd kunt kopen. Hoeveel vrije tijd je opneemt mag jezelf bepalen maar dat hangt uiteraard af van hoeveel geld je bij elkaar gespaard hebt en hoeveel je per maand opneemt. In financiële zin een soort van sigaar uit eigen doos dus. Ik heb drie jaar verlof opgenomen met het idee daarna zien we wel verder. Helaas werd mijn vrouw vlak na aankomst in Mexico ernstig ziek. Ze is in januari 2008 overleden, ik ben in Mexico blijven hangen.
Jan in zijn tuin in Mexico
3- Welke formaliteiten heb je moeten regelen om in Mexico te gaan wonen?
Als toerist mag je 180 dagen in Mexico blijven. Omdat ik er meestal langer ben, had ik een verblijfsvergunning nodig. Ik heb nu een verblijfsvergunning als “ rentista”. Het voornaamste is dat je moet kunnen aantonen over voldoende middelen van bestaan te beschikken. De verblijfsvergunning kreeg ik snel en zonder veel problemen maar dat kwam ook omdat ik een “kruiwagen” had, niet onbelangrijk in Mexico.
4- Hoe bevalt het leven in Mexico?
Het feit dat ik er vanaf 1986 jaarlijks kom en er sinds anderhalf jaar de meeste tijd doorbreng zegt wel genoeg denk ik. Het is in een aantal opzichten een verademing in vergelijking met Nederland. Vriendelijke, beleefde mensen, een fantastisch klimaat, mooie natuur, prachtige steden, goed eten, ruimte, wat wil een mens nog meer? Maar het is niet alleen maar rozengeur en maneschijn, je moet het wel een beetje treffen. Ik weet van vrienden die in deelstaten als Michoacan wonen, dat het er door vooral de drugsbendes nogal heftig aan toe kan gaan. In Tehuacan en in de meeste delen van Mexico heb je daar gelukkig geen last van.
5- Wat is je leukste ervaring tot nu toe geweest in Mexico?
Moeilijke vraag, omdat de keuze zo groot is. Het leukste is in z’n algemeenheid dat door de grote mate van spontaniteit de meeste onverwachte dingen kunnen gebeuren, dit geheel in tegenstelling tot het door agendas geregeerde Nederland. Zo werd ik een keer om een uur of drie ’s nachts gewekt door mariachi muziek. Een familielid bleek in een opwelling een mariachiband mee naar huis te hebben genomen om nog even een gezellig feestje op te zetten. Een wedstrijd van het Mexicaans elftal in het Azteken stadion (110.000 mensen) is ook een geweldige ervaring.
De voormalig B&B van Jan.
6- Zijn er grote verschillen tussen in Nederland wonen en in Mexico wonen?
Zeker, het zijn totaal verschillende werelden. In Nederland is organisatie het kernbegrip, in Mexico is dat improvisatie. In het begin moet je nog alles leren. Allerlei dagelijkse dingen die je in Nederland automatisch doet, gaan in Mexico anders of zelfs compleet anders. Het kost tijd en energie voordat je dat een beetje onder de knie hebt. Er zijn zoveel verschillen. De afstanden zijn oneindig veel groter dan in Nederland. Er is –gelukkig- geen calvinistische discussie over winkelsluiting op zondag, ook die dag is er van alles open. Op honderd meter van je huis heb je altijd een “ tiendita” waar je tot laat in de avond nog terecht kan voor van alles en nog wat, 7 dagen per week. Mexico is wat betreft een stuk minder provinciaal dan Nederland, en vooral een stuk relaxter. Waar je aan moet wennen is dat allerlei dingen die je in Nederland als vanzelfsprekend ervaart, dat in Mexico niet altijd zijn. Zo zit je wel eens een dag zonder stromend water of de elektriciteit kan ineens even uitvallen.
7- Hoe is je integratie met de plaatselijke bevolking verlopen?
Zeker als je vrouw Mexicaanse is, maak je snel contact. Je wordt meteen in de familie opgenomen en dan ken je dus al meteen een heleboel mensen want Mexicaanse families zijn groot. “Tu eres de la familia” is wel ongeveer het grootste compliment dat je kan krijgen. Het helpt wel enorm als je je de taal snel eigen maakt. Als je zover bent dat je woordgrapjes (waar de Mexicanen dol op zijn) kunt begrijpen en nog beter kunt vertellen, dan kan je al helemaal niet meer stuk. Het kost overigens weinig moeite om contact te maken met Mexicanen, ze zijn gastvrij en op een niet opdringerige manier geïnteresseerd in wie je bent en wat je in Mexico doet.
8- Wat zijn de grootste cultuurverschillen met Nederland?
Zoals gezegd, het zijn twee totaal verschillende werelden. De omgangsvormen zijn anders, een stuk beleefder en vriendelijker zou ik zeggen. Mexicanen zijn minder direct als Nederlanders. De directheid van Nederlanders wordt als enigszins bot ervaren. Het tijdsbesef is anders. Dat is niet zozeer omdat men zich niet aan de tijd kan of wil houden maar eerder vanwege de manier waarop Mexicanen tegen het leven aan kijken. Een geplande afspraak verliest z’n betekenis als je toevallig op het moment van de afspraak, met iets bezig bent dat erg leuk is. Waarom zou je daar dan ineens mee ophouden? De Mexicaan is levenslustig maar ook fatalistisch. De dingen gaan zoals ze gaan en dan is er altijd nog de overheid die je het leven zuur maakt. Ook het dagritme is anders, bijvoorbeeld de etenstijden.
9- Heb je makkelijk werk kunnen vinden in Mexico?
Ik werk niet in Mexico, dat mag officieel ook niet als “ rentista”. Buitenlanders, Europeanen, staan overigens hoog aangeschreven als het om werk gaat. De Mexicanen geven vaak eerder een baan aan een buitenlander dan aan een landgenoot. Ik heb overigens niet echt zicht op welke sectoren buitenlanders kunnen gebruiken en welke niet. In het toerisme aan de kusten is meestal wel iets te vinden als je talen spreekt.
De omgeving van Tehuacan
10- Waar moeten mensen die in Mexico gaan wonen, rekening mee houden? Wat is je advies?
Als je het land alleen maar oppervlakkig kent moet je toch eerst even goed nadenken, het leven is zo anders dan je in Nederland gewend bent. Als je het besluit hebt genomen, moet je in de eerste plaats kijken of je voldoet aan de vereisten om een verblijfsvergunning te krijgen. Die vergunning heeft alles te maken met de reden van je komst naar Mexico. Ga je er werken, dan krijg je een verblijfsvergunning voor werk. Ga je om te studeren, dan krijg je een verblijfsvergunning als student. Ga je er op de bonnefooi naar toe, dan moet je kunnen aantonen dat je over voldoende middelen van bestaan beschikt. Als je er dan eenmaal woont, zorg dat je snel met de taal aan de slag gaat voor zover je het Spaans nog niet of nauwelijks machtig bent. Contacten zijn in Mexico van immens belang, om werk te vinden, om dingen geregeld te krijgen, enzovoorts! Doe het rustig aan in het begin en probeer een beetje te snappen hoe het werkt en wat wel en niet belangrijk is voor Mexicanen.
11- Heb je ooit spijt gehad dat je in Mexico bent gaan wonen?
Ik beschouw het nog steeds als een voorrecht dat ik met Mexico in aanraking ben gekomen. Het klinkt als een cliché maar leven in een –totaal- ander land met een andere cultuur is een verrijking van je leven. En dat geldt zeker voor Mexico waar de mensen ondanks dat ze hard voor hun bestaan moeten knokken, een portie levenslust hebben waar Nederlanders, die het materieel veel beter hebben, jaloers op kunnen zijn! Como Mexico no hay dos!
12- Wat vond je van deze vragen?
Het is leuk om wat over Mexico en je eigen ervaringen te vertellen maar om uit te leggen hoe Mexico nou precies is, is vreselijk moeilijk. Dat zul je uiteindelijk toch zelf moeten zien, voelen en proeven!