*Hoi mede-nieuwsgierigen op dit platform waar we trachten overlap van interesses en tijd in elkaar te vinden.
Italië zit in mijn attentiespanne zal ik zeggen … land van kunstschatten, de mooiste architectuur, goede koffie en eten, mooi klimaat en heerlijke natuur en nog veel meer. Mijn doel is om een reisgenoot te vinden die aansluiting voelt BUITEN de hoogseizoen periode … iemand die in een luidruchtige kroeg kan zijn zonder gillend weg te lopen of een stadje wilt bereiken dat alleen met de benenwagen is te bereiken via een niet-eenvoudige tour. Ook hier geldt dat mijn interesse niet is om continu te wandelen, maar zal de moeilijkste weg niet uit de weg gaan als dit de enige weg is om het doel te bereiken. Iemand die met mij samen de reis van bv. 2,5 week vanuit Nederland wilt maken (geen vliegtuig … nee over de weg is zoveel leuker) tussen Turijn-Triëst/ San Remo/San Marino/ en Rome, Napels en veel meer als natuur- en wijngebieden. Ik zal mijn Italiaanse buurman Ciro (geboren en getogen in een modern Napels) vragen om een goed overzicht van het gebied ten Zuiden van Rome te geven. Mijn karakter is rustig en ben nieuwsgierig van aard … een soort van perpetuum mobile 
laat ik zeggen dat ik iemand zoek die soms met mij academische gesprekken wilt voeren over de belangstelling gedurende de reis en daarnaast ben ik in mijn element als er iemand om mij heen is die mijn denken begrijpt, niets is zo teleurstellend en genereert weinig voldoening als mijn reisgenoot ‘net zo goed een vreemde voor mij zou kunnen zijn … die me niet begrijpt.’ Over voldoening geldt hetzelfde vice versa … mijn reisgenoot wil ik laten voelen dat deze reis überhaupt gemaakt kan worden omdat er overlap ligt in elkaars (denk)wereld … ik ben een man juist van compromissen en denk dat voor de meeste reizigers hetzelfde geldt; reizen met een ander moet een twee-richtingsweg zijn … maar goed … misschien ga ik met deze post 99% van de Italië-gangers niet verleiden om met mij deze reis te maken … maar 1% is genoeg. `ik laat me verrassen
Ja kunst/geschiedenis/architectuur doet ook mee in de attentiespanne … afgewisseld met cappuccino in de ochtend met een croissant, een ’open’ reisschema dat ruimte laat voor ’het moment’, genieten van de zon en elkaars gezelschap. Laat ik hieronder een tekst delen die ik opschreef toen ik inspiratie opdeed tijdens een lezing over Vermeer’ Melkmeisje. Als je je best doet om kunst te begrijpen kunnen nieuwe inzichten kunst bijna doen laten leven.
Was laatst ter voorbereiding voor mijn bezoek aan Rijksmuseum bij een lezing van Drs. Ger Jacobs, kunsthistoricus, hij vertelde een leuke anekdote: Jacobs was in Rijksmuseum en doolde rond waar de grote meesters van de 17e eeuw hangen. Op een gegeven moment zegt een zaalwacht: “zo meneer, u komt zeker naar de Spijkergaten kijken”. Jacobs verhaalt dat hij de man verbaasd aangekeken moet hebben. Spijkergaten, ik dacht toch dat ze in het Rijksmuseum de schilderijen anders ophingen dan aan spijkers. Jawel zei de zaalwacht, maar die spijkergaten van mij, die zijn geschilderd. En het zijn de mooiste Spijkergaten van de wereld, komt maar eens kijken zei 'ie.
Jacobs loopt mee en komt tot de ontdekking dat het gaat om de muur van een wereldberoemde keuken … Het Melkmeisje van Johannes Vermeer. Dit is het schilderij wat je tegenkomt op koekentrommels, borduurpatronen, en Delfsblauwe kopjes uit Volendam made in China.
In Amerika geldt dit schilderij als het summum voor de Nederlandse meesters van de 17e eeuw. En zoals eerder verteld, je vindt de afbeelding zelfs op t-shirts. Waarom?
Omdat het zo herkenbaar is, zo doodgewoon. Een keukenmeid, gekleed in het geel, een blauwe voorschoot, de mouwen opgestroopt, een wit kapje op het hoofd en schenkt melk uit een aardewerken kan in een kom.
Naast wat stukken brood ligt een heel brood en een broodmand, er staat een kruik wijn naast. Links van haar valt een gefilterd licht door de kleine ruitjes van een glas-in-lood raam. Eén van die ruitjes is stuk trouwens. Daarnaast hangt een rieten mand en een koperen pot en daarboven een spiegelend schilderijtje. Op de voorgrond staat een print van Delfsblauwe tegels. Tegeltjes waren er vanwege het feit dat je bij dweilen de muur niet vies zou maken. Op de spijkergaten na is het vertrek verder leeg.
Het is in het eerste ogenblik gewoner dan gewoon. Met zorg schenkt ze de melk in de kom en ze lijkt helemaal niet door ons bespiedt. Het is een doodgewone scène van een verfijnde stilte. Een schilderij om van te genieten. Van de intense kleuren, van de intense schakeringen van licht en donker en van de uitgekiende compositie. Een prachtig schilderij en een schoolvoorbeeld van plichtsbesef en weten waar je plaats is. Je kunt er zo het oer Hollandse gezegde op plakken “Doe maar gewoon dan doe je gek genoeg”.
Is het dan in al zijn eenvoud een emotieloze foto van een keukenmeid? Nee, Johannes Vermeer laat meer dan dat zien.
Zoals veel van zijn tijdgenoten wil hij ons een verhaal vertellen. Maar daarvoor moeten we in eerste instantie niet naar de keukenmeid kijken, maar naar de omgeving.
Op de vloer staat een stoof, die is normaal gesproken om je voeten aan te warmen. De zwavelstok ligt klaar om vuur in het potje te maken en dan kan de warmte omhoog stijgen naar de voeten. Nou, die warmte zal ze nodig hebben! Want ze zal zich voorlopig niet kunnen warmen aan de liefde. Want kijk, links van de stoof staat op het tegeltje een klein Cupidootje, een liefdesgodje. En rechts van de stoof zie je een tegeltje met een man en een stok met een rugzak en die loopt weg. Nu wordt het duidelijk, haar man heeft haar verlaten. En ze zal het voorlopig moeten doen met de warmte van de stoof!
Zo krijgt dit schilderij ineens een andere betekenis, die van stil liefdesverdriet. En de compositie benadrukt die betekenis want Vermeer leidt onze ogen naar dat mooie broodstilleven op de tafel, naar de melkkan en via de armen naar het gezicht. Dat ziet er een beetje mysterieus uit. Ze schenkt melk in een kom, maar je ziet dat ze met haar gedachten er helemaal niet bij is. Ze denkt aan haar verloren liefde en daarmee is haar wereld grauw, kil en beschadigd. Even grauw als de cementen vloer, even kil als de kale muur en even beschadigd als de spijkergaten in de muur.
Hoe een gewoon schilderij buitengewoon kan zijn.*