Allemaal kennen we wel de mooie pijpenkoppen en snuisterijen die in Turkije in de betere souvenierwinkels liggen. Meerschuim of lületaşı zoals het in het Turks heet. De kleur is gebroken wit tot wit en het lijkt op een harde soort gips. Het is gemakkelijk met een mesje in allerlei vormen te snijden. Het is een delfstof die gewonnen wordt in diverse streken van de wereld. Niet alleen in Turkije wordt het gevonden maar ook in de Balkanlanden, Rusland, Spanje, Marokko, Madagaskar en Kenia. Laatstgenoemde is 's werelds grootse leverancier van meerschuim welke voor het grootste gedeelte wordt gebruikt in de auto-industrie. De kwaliteit van het Keniaanse meerschuim is de beste ter wereld en wordt daarom minder voor souveniers gebruikt.
Meerschuim wordt gevonden in knolachtige klompen die onregelmatig door de aarde verspreid zitten. Het opgraven van die ‘knollen’ is een lastig werkje omdat je niet zoals bij andere delfstoffen een ader kunt volgen en gebeurd met de hand.
Archeologische studies hebben uitgewezen dat meerschuim nog maar zo’n 5000 jaar bij de mens bekend is. In die tijd is het gebruikt voor allerlei verschillende doeleinden. Vandaag de dag zien we het nog het meest terug in de vorm van pijpenkoppen, kralen, snuisterijen en ornamenten. Lange tijd was meerschuim wel bekend in de streken waar het gevonden werd en wordt. Echte wereldbekendheid kreeg het pas nadat er zo’n 300 jaar geleden een Hongaarse graaf een brok van zijn reizen door Turkije mee naar huis nam en een houtsnijwerker er pijpenkoppen van liet maken.
De pijpenkoppen die we zo veel in Turkije zien zijn dus niet van Turkse oorsprong. Alhoewel meerschuim als product wel bekend was, is het pas echt bij Turkse ambachtslieden in zwang geraakt in de jaren twintig van de vorige eeuw in Eskişehir. Rond de moskee, op de bazaar opende Ali Osman de eerste ‘denizköpüğü’ (zeeschuim) winkel. Toen na enige jaren de meerschuimsnijderij een lucratieve bezigheid bleek, volgden er als nel meer en werd het ambacht een van Eskişehir’s grootste inkomstenbronnen. Ook vandaag de dag staat de naam Eskişehir synoniem met meerschuimen pijpenkoppen, kralen, snuisterijen en kleine gebruiksvoorwerpen. In de stad bevind zich eveneens een meerschuimmuseum.