Hallo Linda en Fenna,
In Costa Rica bestaat het CTS (certificaat voor duurzame ontwikkelingen in toerisme) dat wordt verschaft aan organisaties, hotels, touroperators voor hun betrokkenheid met duurzaamheid. Dit is de website: http://www.turismo-sostenible.co.cr.
De certificaten worden verschaft door ICT (Instituut voor Toerisme) van Costa Rica. Hier ligt ook het probleem. ICT is namelijk het algemene orgaan voor toerisme en niet specifiek opgezet om te pleiten voor duurzame toerisme. Aan de hand van het aantal boomblaadjes die zij verschaffen kan de toerist zien hoe duurzaam het hotel is. Het maximaal aantal blaadjes is 5. Van sommige hotels kun je je afvragen hoe ze de blaadjes hebben gescoord. Er wordt ook weinig of geen controle uitgevoerd hoe het hotel duurzaamheid in de praktijk brengt. Je hebt hotels die helemaal niet eco zijn en toch blaadjes scoren. Wij willen uit principe niet eens een aanvraag doen voor dit certificaat.
In dit land heb je ook SETENA. Dit orgaan pleit voor een minimale impact op de natuur en omgeving van bepaalde bouwprojecten. Je zou kunnen zeggen dat dit orgaan corrupt is. Zo heb je in Guanacaste, de provincie in het Noorden van het land, veel megaprojecten (hotels) die een immense impact op natuur hebben gehad. De vraag is dan hoe is het mogelijk is dat hier vergunningen voor verstrekt zijn.
De toeristen hebben natuurlijk ook een grote invloed op het ecotoerisme. De grootste groep toeristen die Costa Rica bezoekt, zijn geen eco-toeristen. Dit houdt in dat een grote groep mensen het niet uitmaakt of het hotel zich wel of niet inzet voor het milieu. Als een hotel in werkelijkheid helemaal niet zo eco is dan zal het gros van de mensen de hoteleigenaar hier geen feedback over geven.
Het grote nadeel van de trend dat duurzaam toerisme heet, is het misbruiken van de term eco. Dit speelt in op de onwetendheid van de consument over het wel of niet duurzaam zijn. Waar en wanneer begin je op een goede duurzame manier te ondernemen en/of eco toerist te zijn. In dit land mag iedereen zich ‘eco’ noemen. Wij pakken de telefoongids erbij om een paar voorbeelden te geven en onder het woord eco verschijnen de volgende bedrijven: ecohout, eco-tours, eco-verbouwingen, eco-rent-a-car, eco-supermarkt, eco-transfer, eco-lodges, eco-technische apparatuur, eco-solutions, eco-vliegen, eco-autondedelen, eco-tandarts, eco-massage en last but not least eco-meditatie. Iedereen kan dit voorvoegsel gebruiken voor het opzetten van een bedrijf, zonder dat de gemeente of een ander orgaan er iets van controle op uit zal oefenen. Het is dan ook niet verbazend dat veel van bovenstaande bedrijven helemaal niks met duurzaamheid te maken hebben.
Zo’n 40 jaar geleden waren de meeste mensen in Costa Rica niet eens geïnteresseerd in het beschermen van de natuur. In de jaren 80 was het woord eco-toerisme nog een onbekende term. Rond de jaren 70 (en al eerder) kwamen de eerste natuurliefhebbers naar Costa Rica. Amerikanen en Europeanen die verliefd werden op de natuur van dit land en stukken grond opkochten en gingen beschermen. Een voorbeeld hiervan is Monteverde; één van de populairste natuurparken in Costa Rica. Particuliere natuurliefhebbers zetten hun eigen projecten op van hotels tot kleine privé-reservaten. De gewone Costa Ricaan, die vroeger totaal geen interesse in de natuur had, zag dat dit goed lopende zaken waren en gingen zelf ook een project opzetten. Maar ook zakenmensen; veelal uit Amerika, zagen dat het eco-toerisme in Costa Rica de kip met de gouden eieren was. Met als gevolg dat overal eco-projecten de kop opstaken. Dit was en is nog steeds goed voor de economie maar op lange en op korte termijn heeft dit grote gevolgen voor de natuur.
Nationaal park Manuel Antonio dat bekend staat als eco-bestemming is een goed voorbeeld van hoe slecht de massa toerisme voor de natuur kan zijn. Dit park is de topbestemming van het land. 35 jaar geleden toen er nog geen enkel hotel in het omgeving te verkennen was, kon je deze plek het paradijs op aarde noemen. De dieren leefden in hun natuurlijke habitat en aan het begin van de jaren 80 mocht je nog overal je tent opzetten om te kamperen. Een paar jaar later werd het kamperen niet meer toegestaan. Tegenwoordig heeft het park een limiet voor het aantal bezoekers (600 per dag) en zijn veel paden gesloten. De meeste zoogdieren die er leven vertonen geen natuurlijk gedrag meer. Het doet meer denken aan een dierentuin zonder hekken dan aan een natuurpark. Buiten het park staat het bomvol met hotels en overal waar je kijkt is er iets te doen of worden er activiteiten aangeprezen. Dit doet meer denken aan een pretpark. Het is spijtig dat dit gebeurt op één van de mooiste natuurplekken in Costa Rica.
Nog een schrijnend voorbeeld. Lang geleden toen Costa Rica nog geen bekende eco-bestemming was, werd vegetatie verwoest om ruimte te creëren voor het planteren van zogenaamd eco-hout. Er werden enorme plantages voor de houtsoorten Melina en Teak hout opgezet. Vaak in gebieden waar woud in regeneratie was (wat secundair bos genoemd wordt) en er werd zelfs primair regenwoud verwoest om hout te planteren. Na 20 jaar intensief planteren werden deze stukken grond kaal achter gelaten. Als je tegenwoordig naar deze gebieden gaat dan zie je de impact die het op natuur heeft gehad. En dit heeft kunnen gebeuren met toestemming van de organen die zich zouden moeten inzetten voor de bescherming van de natuur in Costa Rica.
Wij hopen dat jullie iets aan deze informatie hebben. Succes!
Mario en Manon