Column: Wederzijds onbegrip in Chiapas
¨Hier is het ¨, zegt Rodolfo en hij gebaart me uit te stappen. Vanaf dit punt zal ik te paard verder gaan naar een inheems dorp aan de andere kant van de heuvel. Ik bevind me in een buitenwijk van San Cristobal de Las Casas, in wellicht de mooiste staat van Mexico: Chiapas. De staat die wereldberoemd werd nadat het Nationale Zapatistische Bevrijdingsleger (EZLN) zich in 1994 met revolutionaire acties aan het grote publiek presenteerde. Zestien jaar later lijkt er weinig veranderd, want Chiapas blijft een achtergebleven deelstaat met veel armoede en onderontwikkeling. Ook deze buitenwijk ontbeert verharde wegen en de huizen zijn sjofel. Hier wonen de mensen die in het stadscentrum kleurige kleding en handwerk verkopen aan toeristen. Aan de voet van de heuvel wordt de laatste hand gelegd aan enkele gebouwen die beschilderd zijn met propaganda voor de Zapatisten en hun leider, subcommandant Marcos. Navraag leert dat hier werkplaatsen komen waar de buurtbewoners workshops kunnen volgen. Het verbazingwekkende is dat de constructie grotendeels is gefinancieerd door de lokale overheid, die in handen is van de conservatieve PRI-partij.
Eenmaal aangekomen op de markt van het dorpje realiseer ik me dat contact leggen met de inheemsen niet eenvoudig is. Wanneer ze onderling praten, luister ik naar één van de vele inheemse talen die Mexico rijk is. Vermoedelijk is mijn Spaans beter dan dat van hen. Mijn gids vertelt bovendien dat ze weinig te maken willen hebben met buitenstaanders, inclusief de Zapatisten. Na eeuwen van uitbuiting en onderdrukking valt dat te begrijpen. Met wat zadelpijn neem ik twee uur later plaats in een taxi en vraag me af wat de vooral in het buitenland populaire EZLN hier heeft bereikt. ¨Tot aan die heuvelrug¨, wijst chauffeur Carlos, ¨behoorde het land generaties lang toe aan mijn familie.¨ Met een zucht van weemoed slaat hij af terwijl de meter rustig verder tikt. Er hebben zich hier grote veranderingen voorgedaan. Carlos, een mesties van 36 jaar oud, vertelt: ¨Ik had een welvarend leven met mijn familie, maar de komst van de Zapatisten heeft dat veranderd. Met geweld namen ze ons land af om het aan hun indios te geven. Ze nemen het recht in eigen hand en hebben geen respect voor de rechtsstaat¨. Ik geef een begrijpend knikje. Ook deze revolutie lijkt gestrand te zijn in wederzijds onbegrip.