Bevolking lijkt premier Hun Sen te belonen voor de rust die hij bracht.
De Cambodjanen lopen niet warm voor de parlementsverkiezingen van morgen. Apathie houdt de zittende, corrupte regering in het zadel.
http://www.trouw.nl/multimedia/archive/00252/Oppositie_Cambodja__252053g.jpg
Aanhangers van de Cambodjaanse Volkspartij (CPP) van zittend leider Hun Sen, donderdag in Phnom Penh. | © EPA
De Cambodjanen kunnen morgen voor de vierde keer gaan stemmen sinds de Verenigde Naties (VN) er begin jaren negentig de meerpartijendemocratie introduceerden. De verdeelde oppositie lijkt – opnieuw – kansloos tegen de al vijftien jaar heersende Cambodjaanse Volkspartij (CPP) van Hun Sen, die zelfs genoeg zetels hoopt te behalen om alleen te kunnen regeren.
Dit keer is de aanloop naar de verkiezingen relatief rustig verlopen, anders dan bijvoorbeeld tien jaar geleden toen er honderden doden vielen. Zoals bij elke Cambodjaanse verkiezing worden er ook dit keer oppositieleden bedreigd en stemmen gekocht. Enkele weken geleden werden journalist Khim Sam Bo – die bij een van de weinige oppositiekranten werkt – en zijn zoon vermoord.
„Cambodja zou je eigenlijk nu pas een normaal ontwikkelingsland kunnen noemen”, stelt Willem van der Put, directeur van de in Cambodja actieve organisatie Healthnet TPO. Hij bedoelt daarmee dat Cambodja er lange tijd nog beroerder aan toe was dan een ’gewoon’ arm land.
De recente geschiedenis van Cambodja is in bloed gedrenkt. In 1975 kwam de Rode Khmer aan de macht, met dictator Pol Pot aan het hoofd. In de vijftien jaar die volgden kwam een vijfde van de Cambodjaanse bevolking om, door moord, honger en ziekte. In 1991 werd er een vredesakkoord gesloten, maar Khmerleiders trokken zich terug in uithoeken van het land. Nog jaren zorgden ze daar voor een sfeer van angst.
De afgelopen tijd gaat het relatief goed met het land: de economie groeide met bijna tien procent. Met de oprichting van een tribunaal om Rode Khmerleden te berechten, werd ook een begin gemaakt met de verwerking van het verleden. Alles wijst erop dat de Cambodjaanse bevolking Hun Sen voor die stabiliteit wil belonen. Zelf is de 57-jarige premier van plan nog zeker tot zijn negentigste aan te blijven.
Dat de CPP heerst alsof Cambodja een eenpartijstaat is en bekend staat om haar corrupte karakter, zal de partij daarbij waarschijnlijk niet deren. Cambodja kampt tegenwoordig volop met dat soort problemen van ’gewone’ ontwikkelingslanden. Corruptie en afpersing komen op grote schaal voor.
De oppositie slaagt er in ieder geval niet in de bevolking op dit punt te mobiliseren. De Sam Rainsy Partij propageerde bij de verkiezingen in 2003 nog een anti-corruptiebeleid en meer aandacht voor de mensenrechten. Maar Sam Rainsy zelf raakte na zijn verlies snel zijn goede imago kwijt, toen bleek dat hij om stemmen te krijgen corruptie had gepleegd. Zijn rol wordt nu deels overgenomen door Kem Sokha van de Mensenrechten Partij (HRP), die – net als Sam Rainsy – alleen in de grote steden aanhangers heeft.
Volgens van der Put interesseren de Cambodjanen zich namelijk nauwelijks voor de politiek. „Het regeren van de Volkspartij zorgt in ieder geval voor relatieve rust in het vroeger zo verscheurde land. Dat lijkt voorlopig voldoende. De Cambodjanen verwachten van politici al lang niet meer dat zij problemen zullen oplossen. Dat de regering corrupt is ervaren ze als vanzelfsprekend.”
**Rode Khmer-processen
De Rode Khmer was van 1974 tot 1979 aan de macht in Democratisch Kampuchea, zoals Cambodja toen heette. Deze militaire tak van de communistische partij was in haar korte machtsperiode waarschijnlijk verantwoordelijk voor de dood van ongeveer 1,7 miljoen mensen, een vijfde van de bevolking in die periode.
Op 3 juni 2006 werden na jaren van onderhandeling 27 rechters beëdigd om voor het Cambodjatribunaal de misdadigers van het Rode Khmerregime te berechten. Hun Sen dwong tijdens de onderhandelingen af dat het tribunaal onderdeel is van het Cambodjaanse rechtssysteem.
In totaal zijn vijf mensen in staat van beschuldiging gesteld. De zaak tegen Kang Kek Ieu, de directeur van het meest beruchte foltercentrum van de Rode Khmer in Phnom Penh, zal als eerste van start gaan in september. De kans is groot dat de zaak binnen een jaar kan worden afgerond, omdat de gruweldaden waar hij verantwoordelijk voor is, zeer goed gedocumenteerd zijn.**
Bron: trouw.nl