Onder broer Raúl is Cuba al in transitie
Bron: [Volkskrant](http://www.volkskrant.nl/buitenland/article505950.ece/Onder_broer_Rauacute_l_is_Cuba_al_in_transitie)
Al voor Fidel Castro zich officieel had teruggetrokken, voerde zijn broer Raúl veranderingen in. Naar Chinees model.
‘In- en uitreisvergunningen moeten volledig worden afgeschaft. Die zijn ooit ingevoerd met een heel ander doel en hebben volgens mij geen enkel bestaansrecht meer.’
Dat iemand in het communistische Cuba in het openbaar het uitreisverbod voor gewone burgers aan de kaak stelt, is ongekend. Nog opvallender is het wanneer die woorden komen uit de mond van Silvio Rodríguez, de populairste zanger van het eiland en zijn leven lang zo’n vurig verdediger van de Cubaanse Revolutie, dat de oppositie hem beschouwt als de artistieke stem van het bewind-Castro.
Het officiële terugtreden van Fidel Castro uit de frontlijn van de politiek wordt door velen gezien als dé kans voor Cuba om te beginnen met de ‘transitie’ naar een democratische samenleving. Maar de opmerking van Silvio Rodríguez is slechts een van de voorbeelden die onderstrepen dat de transitie al is begonnen, en wel op het moment dat de Comandante en Jefe anderhalf jaar geleden zijn functie wegens ziekte ‘tijdelijk’ overdroeg aan zijn broer Raúl.
Een ander voorbeeld zijn de open discussies die op instigatie van de regering plaatsvinden en waarin wordt gevraagd om kritiek op de overheid en suggesties voor verbeteringen. Er circuleert een video waarop te zien is hoe een groep studenten parlementsvoorzitter Ricardo Alarcón het vuur zo aan de schenen legt, dat hij met zijn mond vol tanden zit. En partijkrant Granma vroeg onlangs om actie tegen ‘het bedrog, de leugens en de fraude in overheidsrapporten’.
De discussiegolf in een maatschappij waar je mond open doen altijd tot problemen leidde, is geëntameerd door interim-president Raúl Castro, die waarschijnlijk zondag officieel tot opvolger van zijn broer wordt gekozen. Hij kraakte onlangs ‘het excessieve aantal verboden en wettelijke regels die meer goed dan kwaad doen; die op het moment dat ze ingesteld werden juist waren, maar door het leven zijn ingehaald’.
Vorige zomer al kondigde Raúl Castro veranderingen aan, omdat alleen met drastische verbeteringen de Cubaanse Revolutie in leven gehouden kon worden. Behalve interim-president is hij ook al een eeuwigheid minister van Defensie en het is bekend dat het meest efficiënte deel van de staatsbedrijven wordt gerund door het leger. Raúl Castro heet een voorstander te zijn van het Chinese model en zijn prioriteiten zijn economische hervormingen die om te beginnen de voedselvoorziening op een beschaafd peil moeten brengen. Maar ook op andere vlakken lijkt hij de teugels te laten vieren.
Fidel Castro mag dan te oud en te ziek zijn om het land te leiden, het is onwaarschijnlijk dat zijn broer het roer zo drastisch omgooit zonder zijn instemming. Wellicht wordt Fidel nog mild. Dat zou ook opgemaakt kunnen worden uit passages in zijn ‘ontslagbrief’. ‘Ik neem geen afscheid van jullie. Mijn wens is alleen te strijden als een soldaat van ideeën. Ik zal blijven schrijven onder de titel ‘Overpeinzingen van Fidel’. Misschien wordt mijn stem gehoord. Ik zal zorgvuldig zijn.’
