-MEXICO-STAD - De Institutionele Revolutionaire Partij (PRI), die Mexico vrijwel de hele twintigste eeuw heeft geregeerd, maakt een spectaculaire comeback. De partij haalde bij de verkiezingen van zondag een klaterende overwinning die resulteert in een absolute meerderheid in het parlement.
De conservatieve president Felipe Calderón kan in de tweede helft van zijn termijn weinig uitrichten zonder de steun van zijn politieke opponenten.
‘De Mexicanen hebben ons een nieuwe kans gegeven’, jubelde PRI-voorzitter Isabel Paredes. ‘Wij bieden de Mexicanen wat ze nodig hebben, en dat is niet wat Calderón ze geeft.’
Daarmee doelde ze vooral op een andere economische koers. De PRI zegt een recept te hebben voor een uitweg uit de diepe crisis, al is de inhoud van dat recept nog niet onthuld.
De PRI was de favoriet bij de verkiezingen, maar niemand had deze monsteroverwinning voorspeld. Volgens de voorlopige uitslag haalde de partij landelijk 36 procent van de stemmen, maar het ingewikkelde kiessysteem in Mexico vertaalt dit in ongeveer 260 van de 500 zetels in het Huis van Afgevaardigden. De PRI won ook vijf van de zes gouverneursposten in deelstaten die op het spel stonden.
Bovendien heeft de PRI een alliantie met de Groene Partij, die 7 procent van de stemmen haalde. Die partij heeft weinig gemeen met haar Europese naamgenoten en wordt in Mexico ‘de huurling’ onder de politieke partijen genoemd omdat zij steevast een coalitie met de winnaar van het moment sluit.
Deze keer omvatte de campagne van de Groenen slechts één leus: invoering van de doodstraf.
De PRI bestuurde Mexico ononderbroken 71 jaar lang op een wijze die te boek staat als een partijdictatuur. Ideologisch was de partij een kameleon, in de ene periode uiterst links, in een andere uitgesproken neoliberaal.
Aan het door en door corrupte systeem kwam pas een einde in 2000, toen dankzij een brede coalitie van rechts tot links de conservatief Vicente Fox tot president werd gekozen. De terugkeer van de PRI is alsof in Rusland de communistische partij weer aan de macht komt.
De conservatieve Partij van Nationale Actie (PAN) van president Calderón keldert volgens de voorlopige uitslag van 206 naar 140 zetels. Calderón wordt verweten te weinig opgewassen te zijn tegen de zwaarste economische crisis sinds 1995.
Bovendien zien de meeste Mexicanen geen vooruitgang in zijn open oorlog tegen de drugskartels, die tot een militarisering van het land en een nog steeds groeiend aantal doden heeft geleid. Bij voortzetting van de huidige trend zal het dodental aan het eind van het jaar rondom de tienduizend liggen.
De zege van de PRI is mede mogelijk doordat de linkse oppositie in Mexico aan interne twisten ten onder is gegaan. De Partij van de Democratische Revolutie (PRD) is in verschillende fracties uiteengevallen en kreeg daarvoor de rekening gepresenteerd: halvering van het aantal zetels tot 73.
Veel Mexicanen zijn er nog altijd van overtuigd dat PRD-kandidaat López Obrador drie jaar geleden het presidentschap van het land werd onthouden door een grootscheepse fraude bij het tellen van de stemmen. De ex-kandidaat blijft zich de ‘legitieme president’ van Mexico noemen, maar de PRD heeft zich grotendeels van hem afgekeerd. López Obrador steunde in de afgelopen campagne openlijk enkele kandidaten van andere partijen.
Bron; volkskrant.nl