Ayers Rock wordt taboe voor toerist
De Aborigines hebben een belangrijke zege geboekt in de strijd voor erkenning en respect van hun cultuur.
Het ziet ernaar uit dat Uluru, voorheen Ayers Rock geheten, binnenkort wordt gesloten. De beheerder van de markante, roodgekleurde rots, National Parks Australia, wil een verbod op het beklimmen van de berg.
Uluru is een wereldwijd bekend Australisch symbool en trekt ieder jaar ruim 350.000 bezoekers. Veel toeristen beklimmen deze puist, tot grote ergenis van de inheemse Anangu-stam. Voor hen is Uluru één van de belangrijkste heilige plaatsen in Australië.
“In de reisgids Lonely Planet staat dat het beklimmen van Uluru gelijk staat aan het door een moskee wandelen tijdens een gebed. Dat klopt wel, voor de traditionele eigenaren van dit land, de Aborigines, is de rots een heiligdom en staat het beklimmen gelijk aan heiligschennis. Dat is de voornaamste reden voor het verbod”, aldus Peter Cochrane, directeur van National Parks Australia.
Uluru is van dichtbij én veraf een indrukwekkend fenomeen in een verder kaal en verlaten landschap. Borden rondom de rots vertellen de geschiedenis en betekenis ervan. Bij de Aborigines doen verschillende verhalen de ronde over de reden waarom de plek heilig zou zijn.
Op een aantal van die borden ronde Uluru staat ook ‘please don’t climb’, met daarbij de uitleg van Aboriginalleiders waarom zij dit liever niet hebben.
Toch heeft National Parks Australia het klimmen jarenlang toegestaan, wat vaak niet zonder gevolgen was. Sinds de klim in 1975 officieel werd geopend, lieten 35 mensen het leven. Niet verbazingwekkend als je voor de 346 meter hoge rots staat en de steilheid van de klim ziet. Langs een dun ijzeren koord zwoegen toeristen omhoog, per dag ongeveer 250.
“De klim is gevaarlijk en vaak is het te winderig of veel te warm om klimmen toe te laten. Ieder jaar vallen er enkele gewonden”, zegt Cochrane. “Op dagen dat de weersomstandigheden gunstig zijn, laten wij altijd de keuze aan de bezoekers.”
Nu lijkt daar dus een einde aan te komen, tot opluchting van de Aboriginalbevolking. Al jaren strijden de Aborigines voor meer erkenning van hun cultuur en cultuurschatten. Vooral economische belangen, zoals toerisme rondom Uluru, werkten dit vaak tegen.
De laatste jaren lijkt de Australische overheid een ommezwaai te maken en meer oor te hebben voor de wensen van de oorspronkelijke bewoners. Eerder verwierf de inheemse bevolking al met succes de eigendomsrechten van grote stukken Australisch land en van visgebieden in het noorden.
Vorig jaar bood de Australische premier Kevin Rudd publiekelijk excuses aan voor het leed dat de Aborigines hebben geleden sinds Britse kolonisten in 1788 voet op Australische bodem zetten.
Niet iedereen is het eens met het verbod op beklimming van Uluru. “De klim is een wereldberoemde toeristenattractie. Mensen moeten zelf kunnen beslissen. We kunnen een Australisch icoon niet zo maar sluiten”, aldus de milieu-woordvoerder van de Australische oppositie, Greg Hunt.
Uluru werd in 1872 voor het eerst in kaart gebracht. Tot 4 september van dit jaar kunnen Australiërs bezwaar maken tegen het voorgestelde klimverbod. Daarna zal Milieuminister Peter Garrett zich buigen over het voorstel van National Parks Australia. Op zijn vroegst zou de beklimming van Uluru dan in oktober 2010 voorgoed verleden tijd zijn.
Bron: BN de Stem